ကၽြန္ေတာ့္တကုိယ္လံုး ေခၽြးတို႕ျဖင့္ ရႊဲနစ္ေန၏။
အညာေႏြေန႕လယ္ခင္း၏ ပြက္ပြက္ဆူမတတ္
အပူဒဏ္ ကုိ ခႏၶာကုိယ္သည္
သူတတ္ႏိုင္သေရြ႕
ခုခံေပးေနေပသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ေတာင္
က်န္းမာ သန္စြမ္းေနေသာ
လူလတ္ပိုင္း ေယာကၤ်ားတစ္ေယာက္။ ကၽြန္ေတာ့္လို
ခုခံအားမရွိသူေတြ အဖို႕ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္မ်ား ဒုကၡေရာက္လိုက္ေပမည္နည္း။
ကုိယ္ခ်င္းစာမိပါ၏ ။
ဒီလိုျခစ္ျခစ္ေတာက္ အပူဒဏ္ကုိ အလိုအေလ်ာက္
တံု႕ျပန္ေပးေနေသာ ကၽြန္ေတာ္တို ႔လူသားေတြရဲ႕
ခႏၶာကုိယ္ကုိပဲ ကၽြန္ေတာ္ ေက်းဇူးတင္မိပါသည္။ ဟုတ္ပါသည္။ ဤခႏၶာကုိယ္တြင္
မျမင္ႏိုင္ေသာ သဘာ၀တံု႕ျပန္စြမ္းအားေတြရွိေန၏ ။ဒီအရာေတြသည္ကပင္လွ်င္
ကၽြန္ေတာ္တို႕ကို
လူသားတစ္ဦးအျဖစ္ ရပ္တည္ခြင့္ေပးေနသည္ မဟုတ္ပါေလာ။
ဥပမာ
ခုလို ပူေလာင္လွတဲ့ အေနအထားကိုပဲ ၾကည့္ပါဦး။ ပတ္၀န္းက်င္၏
အဆမတန္ပူေလာင္မႈဒဏ္ကုိခႏၶာကုိယ္သည္ သူတတ္သေရြ႕ မွတ္သေရြ႕ ခုခံတံု႕ျပန္ေပးေနရ၏ ။ ဤသို႕ေသာ တံု႕ျပန္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚဖို
့အတြက္ေတာ့ ခႏၶာကုိယ္ အစိတ္အပုိင္းေပါင္းမ်ားစြာက တက္ညီလက္ညီ
ေဆာင္ရြက္ေပးေနရသည္ မဟုတ္ပါေလာ။
လူဟူသည္ ေသြးေႏြးသတၱ၀ါျဖစ္သည့္အေလ်ာက္
ပတ္၀န္းက်င္ရဲ႕ အပူခ်ိန္ေပၚမူတည္ျပီး ခႏၶာကုိယ္
အပူခ်ိန္ကုိ
ေျပာင္းေပးႏိုင္စြမ္းရွိ၏ ။ ဒါသည္ပင္ အလိုအေလ်ာက္တံု႕ျပန္မႈ
ျဖစ္သည္။ လူ႕ခႏၶာကုိယ္ ၏ အပူခ်ိန္ကုိ အဓိက
ထိန္းခ်ဳပ္ထားေပးေနသည့္အရာက ဦးေႏွာက္အတြင္းရွိ ဟိုက္ပုိသားလမက္
(Hypothalamus) ဟုေခၚေသာ အစိတ္အပိုင္းေလးပင္ျဖစ္သည္။
ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပုိင္းေတြမွ အသီးသီး ေပးပို႕လိုက္ေသာ အခ်က္အလက္ေတြေပၚ
မူတည္ျပီး ပူသည့္အခ်ိန္တြင္ ဘာလုပ္ရမည္၊
ေအးသည့္အခ်ိန္တြင္ ဘာလုပ္ရမည္ဆိုတာကို သူသည္ ေကာင္းေကာင္းသိ၏ ။
ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ အပူခ်ိန္အခ်က္အလက္ေတြကုိ ပို ့ေပးသည့္ေနရာကေတာ့ ၂ေနရာ
ရွိသည္။ အတြင္းဗဟိုအပူခ်ိန္ ႏွင့္ အေရျပားရွိအပူခ်ိန္တို႕ပင္ျဖစ္သည္။
အတြင္းဗဟိုအပူခ်ိန္ဆိုတာကေတာ့
ခႏၶာကုိယ္၏ အတြင္းအဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ားမွ ထုတ္လႊတ္ေသာ
အပူခ်ိန္ကို
ေခၚျခင္းျဖစ္၏ ။ ဦးေႏွာက္၊ အသဲ၊ ႏွလံုး၊ ၾကြက္သား
အစရွိသည့္ေနရာတို႕ပင္ျဖစ္သည္။
ခႏၶာကုိယ္အတြက္ ပံုမွန္ ေႏြးေထြးမႈရွိေစေသာ အပူ၏ဇစ္ျမစ္သည္ ဤအဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ားမွ
အပူစတင္ထုတ္လႊတ္မႈေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏ ။ ပရိုတင္းေတြ အဆီေတြ အစရွိတာေတြကို ေခ်ဖ်က္ျပီး ဇီ၀ျဖစ္ပ်က္ရာမွ
စြမ္းအင္ႏွင့္အတူ အပူသည္ ထြက္ေပၚလာရ၏ ။ အပူကုိ ခႏၶာကုိယ္စြမ္းအင္
ျဖစ္ေပၚမႈ၏ ေနာက္ဆံုးထြက္ကုန္ဟု ေခၚလို႕ရေပသည္။
ဇီ၀ျဖစ္ပ်က္မႈသည္လည္း အထက္ပါ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ားမွ လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ဤအစိတ္အပိုင္းမ်ားသည္ အပူစတင္ထုတ္လႊတ္ရာ ပင္မေနရာေတြပင္ျဖစ္သည္။
ထိုအစိတ္အပိုင္းမ်ားမွတဆင့္ အပူကုိ အေရျပားသို႕ လႊဲေျပာင္းေပးသည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ သာမန္အားျဖင့္
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေသြးေႏြးသတၱ၀ါမ်ား၏
ကုိယ္အပူခ်ိန္သည္ ေႏြးေထြးေနျခင္းျဖစ္သည္။ အေရျပားမွ တဆင့္ မလိုေသာ
အပူေတြကုိေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္သို႕
စီးဆင္းစြန္႕ထုတ္ေပးလိုက္ပါသည္။ ဤသို႕ ထုတ္လႊတ္လိုက္ရာတြင္
အပူတို႕သည္ ပတ္၀န္းက်င္သို႕ နည္းလမ္းသံုးသြယ္ျဖင့္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေစသည္။
ပထမနည္းလမ္းမွာ
အပူလိႈင္းပ်ံ႕ႏွံ႕ျခင္း ျဖစ္၏ ။ မ်က္စိျဖင့္မျမင္ႏိုင္ေသာ
အနီေအာင္ေရာင္ျခည္
အပူလိႈင္းမ်ားအားျဖင့္ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ
အပူတို ့ကုိ ပတ္၀န္းက်င္သုိ႕ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေစသည္။ ဒုတိယနည္းကေတာ့ ဓါတ္ကူးျခင္းျဖစ္သည္။
ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားႏွင့္ထိေနေသာ ပစၥည္းမ်ားေပၚသို႕
အပူပ်ံ႕ႏွံ႕ေစျခင္းျဖစ္၏ ။
ကၽြန္ေတာ္တို ႔ထိုင္ေန အိပ္စက္ေနသည့္ ကုလားထုိင္၊အိပ္ယာမ်ား ပူေႏြးလာသည္မွာ
ဤနည္းေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့
အေငြ႕ပ်ံ႕ျခင္း ျဖစ္၏ ။ အေရျပား၊
အဆုတ္တို႕သည္
အထက္ပါနည္းျဖင့္ အပူကို စြန္႕ထုတ္ေပး၏ ။ ပူအိုက္သည့္အခ်ိန္
ေခၽြးထြက္ျခင္းသည္
အေငြ႕ပံ်ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ခႏၶာကုိယ္အပူခ်ိန္သည္
ပတ္၀န္းက်င္အပူခ်ိန္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈရွိရမည္။ ဥပမာ ခႏၶာကုိယ္က
ပတ္၀န္းက်င္ထက္ပိုပူေနပါက
ခႏၶာကုိယ္၏ အပူခ်ိန္ကုိ ပတ္၀န္းက်င္သို႕ စစ္ထုတ္ေပးမွာျဖစ္ျပီး
ခႏၶာကုိယ္က ပတ္၀န္းက်င္ထက္ ပိုေအးေနပါက အပူကုိ အျပင္မထြက္ေအာင္
ထိန္းသိမ္းထားေပမည္။ ဤသည္ပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ကုိယ္ခႏၶာ၏ အဖိုးတန္
သဘာ၀တရားပင္ျဖစ္ပါသည္။
အရမ္းေအးေနေသာကာလတြင္ ခႏၶာကိုယ္သည္
အပူကုိ တတ္ႏိုင္သမွ် မဆံုးရံႈးေအာင္
ထိန္းသိမ္းေပး၏ ။
အပူပုိမုိထြက္ေစရန္ ဇီ၀ျဖစ္ပ်က္ႏႈန္းမ်ားလည္း ျမင့္တက္လာသည္။
ေခၽြးထြက္ေစေသာ ျဖစ္စဥ္ကို တားျမစ္လိုက္သည္။ ေသြးေၾကာမ်ားသည္လည္း
ပံုမွန္အခ်ိန္ထက္ က်ဥ္းသြားသည္။ ၎တို႕သည္ အတြင္းအဂၤါမ်ားမွ
အပူကုိ အေရျပားသို႕ သယ္ေပးသည့္ တာ၀န္ကို
ထမ္းေဆာင္ၾကပါသည္။
ရာသီဥတုေအးေသာအခါ
ေသြးေၾကာမ်ားက်ဥ္းမွသာ ေသြးေၾကာမ်ားအတြင္းရွိ ေသြးစီးဆင္းမႈ
ပမာဏလည္းနည္းသြားျပီး
အပူကုိ အေရျပားမွတဆင့္ ပတ္၀န္းက်င္သို႕ စြန္႕ထုတ္မႈကုိ
ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မွာ ျဖစ္ေပသည္။ ထို႕အျပင္ ေအးေသာအခါတြင္
အပူထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ ၾကြက္သားမ်ားသည္ အလိုအေလ်ာက္ က်ံဳ႕လိုက္ ဆန္
့လိုက္ လုပ္ေပးပါသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕သည္
ခ်မ္းေအးေသာအခါတြင္ တဆတ္ဆတ္တုန္ေနျခင္းျဖစ္၏ ။
လႈပ္လႈပ္ရွားရွားေနျခင္းေၾကာင့္ အခ်မ္းေျပသြားသည္မွာလည္း အထက္ပါ အပူကုိ
ထုတ္လုပ္ေပးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အေရျပားအေပၚယံရွိ
ၾကက္သီးထေစေသာ ၾကြက္သားေလးမ်ားလည္း က်ံဳ႕လာကာ
ၾကက္သီးေမြးမ်ားေထာင္ေစျပီး အပူကုိ မဆံုးရံႈးေအာင္ တားဆီးေပးပါသည္။
အေမႊးအမွ်င္ထူေသာ တိရစာၦန္မ်ားတြင္ေတာ့ ဤျဖစ္စဥ္သည္ အလြန္အေရးပါေပသည္။
ေထာင္မတ္လာေသာ
အေမႊးအမွ်င္မ်ားသည္ အပူကုိ အျပင္ပတ္၀န္းက်င္သို႕ အလဟႆ မျပဳန္းတီး၊
မကူးေစရန္ ကာကြယ္ေပးထားေသာ insulator အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးပါသည္။
အကယ္၍
ေႏြရာသီလို ပူျပင္းေသာအခ်ိန္မ်ားတြင္ေတာ့ ခႏၶာကုိယ္သည္
အထက္ပါျဖစ္စဥ္ကို
ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။
ေခၽြးေတြပိုထြက္လာမည္။ အပူကုိ အေရျပားမွ
ပိုမိုစြန္႕ပစ္ရန္အတြက္ ေသြးေၾကာမ်ားလည္း က်ယ္လာသည္။ ေသြးေၾကာမ်ား
က်ယ္လာပါက ခႏၶာကုိယ္အတြင္းမွ အေရျပားသို႕ အပူကူးေျပာင္း
စြန္႕ထုတ္မႈသည္ ၈ဆ နီးပါးခန္ ့ျဖစ္လာ၏ ။ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္မ်ားလည္း
ေႏွးေကြးလာပါသည္။
ဤနည္းျဖင့္ ခႏၶာကုိယ္ကုိ ရာသီဥတုအပူဒဏ္မွ
ေစာင့္ေရွာက္ေပးပါသည္။
ပံုမွန္က်န္းမာေနသူတစ္ေယာက္အဖို႕
အပူခ်ိန္ထိန္းညွိမႈျဖစ္စဥ္သည္ ပံုမွန္လည္ပတ္ေနမည္ျဖစ္သည္။
သို႕ေသာ္ အထက္ပါျဖစ္စဥ္ကို ပံုမွန္မဟုတ္ေစေသာ
အေၾကာင္းအရာေတြလည္းရွိေသး၏ ။
ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ား
ကူးစက္ခံရျခင္း၊ ဦးေႏွာက္အၾကိတ္ျဖစ္ေပၚျခင္းႏွင့္ ေဆး၀ါးမ်ား ေသာက္သံုးျခင္း စသည္တို႕သည္ အဓိက အခ်က္ေတြျဖစ္သည္။
ဘက္တီးရီးယားမ်ား ခႏၶာကုိယ္တြင္း ၀င္ေရာက္လာ ပါက ၎တို႕၏
ဆဲလ္အေျမွးပါးမွတဆင့္ အဆိပ္မ်ားထုတ္လႊတ္သည္။ ထိုအဆိပ္မ်ားသည္
ဟိုက္ပိုသားလမက္ ရွိ အပူထိန္းညွိမႈေနရာကုိ လံႈ႕ေဆာ္ျပီး
လူ၏ပံုမွန္ထိန္းညွိလုပ္ေဆာင္မႈ အေနအထား ကို ေသြဖယ္သြားေစ၏ ။
ထိုအခါ အပူျဖစ္ေပၚမႈႏွင့္ အပူထိန္းသိမ္းထားႏိုင္မႈမ်ားလာကာ
ကၽြန္ေတာ္တို႕သည္ ဖ်ားသည္ဆိုေသာ
လကၡဏာကို ခံစားရေတာ့သည္။ ထိုဘက္တီးရီးယားမ်ားကို ေသြးျဖဴဥမ်ားက
တိုက္ခိုက္ရာမွ ထြက္ေပၚ လာေသာ Interlukin ဟုေခၚသည့္ ပရိုတင္းတစ္မ်ိဳးသည္လည္း
ဟိုက္ပုိသားလမက္ အေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိျပီး ခႏၶာကုိယ္အပူခ်ိန္ကုိ တက္ေစပါ၏ ။ ခႏၶာကုိယ္အပူခ်ိန္သည္
အဆမတန္ျမင့္တက္လာပါက လူကုိ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။ အပူဓါတ္ လြန္ကဲျခင္း
(Heat stroke) ဟု ေခၚသည္။ ယခုလို အလြန္ပူျပင္း ေသာ ေႏြရာသီမ်ိဳးတြင္
Heat stroke ကို ပိုမိုသတိထားရန္ လိုအပ္ေပသည္။ အထူးသျဖင့္
အဆီတရႊဲရႊဲႏွင့္ အ၀လြန္ေနသူမ်ား၊ သက္ၾကီးရြယ္အိုမ်ားႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ားတြင္
အျဖစ္မ်ားတတ္ပါသည္။
