ႀကီးပြားလိုသူ လူငယ္ဟူသမွ်သည္ မိမိလုပ္ေဆာင္ရမည့္ အမႈကိစၥအ၀၀၌ “ကံ” တည္းဟူေသာ အလုပ္ကို “ဥာဏ္” တည္းဟူေသာ အသိအလိမၼာ ပညာ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ အက်ဳိး ရွိ-မရွိ ႏႈိင္းခ်င္ခ်င့္ခ်ိန္ကာ “၀ီရိယ” တည္းဟူေသာ အားထုတ္မႈ၊ “ဇြဲလံု႔လ” တည္းဟူေသာ တစိုက္မတ္မတ္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈတို႔ျဖင့္ တံခြန္စိုက္ ထူ၍ ေအာင္ျမင္သည္ထိ ေဆာင္ရြက္သြားၾကရန္ သႏၷိ႒ာန္ ခ်ထားသင့္ေပသည္။
ႀကီးပြားေရးဟူသည္…
ႀကီးပြားေရးဟူသည္ တိုးတက္ျခင္း၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးျခင္း၊ ေအာင္ျမင္ျခင္းတို႔ႏွင့္ သဘာ၀အားျဖင့္ တူညီ၏။ “လူ” ဟူသည္ ဦးေခါင္းကို မိုးသို႔ေမွ်ာ္ကာ အညႊန္႔တလူလူႏွင့္ ေအာင္ျမင္မႈတံခြန္ ထူလိုသူျဖစ္၏။ အျခားေသာ ကုန္းေနသတၱ၀ါ မ်ားသည္ ေခါင္းငံု႔လွ်ဳိးကာ သြားလာလႈပ္ရွားၾကရသည္။ လူကဲ့သို႔ ဦးေခါင္းကို မိုးေမွ်ာ္ကာ ရင္ေကာ့၍ သဘာ၀ကို အန္တုအႏိုင္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းႏိုင္သူမ်ား မဟုတ္ၾကေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ႀကီးပြားေရး တိုးတက္ေရးသည္ လူတို႔၏ အဓိက ဂုဏ္ရည္ပင္ျဖစ္ေပ၏။
အခ်ဳိ႕ေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတို႔႔၌ “အမ်ဳိးဇာတ္” ခြဲျခားမႈေၾကာင့္ တိုးတက္ႀကီးပြားေရးကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစ တတ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္-
(၁) ဇာတိမာန္- အမ်ဳိးဇာတ္ကို စြဲ၍ မာန္တက္ျခင္း၊
(၂) ေဂါတၱမာန္- အဆက္အႏြယ္ကို စြဲ၍ မာန္တက္ျခင္း၊
(၃) ဣသရိယမာန္- အစိုးရမႈ စည္းစိမ္ ခ်မ္းသာမႈကို စြဲ၍ မာန္တက္ျခင္း ဟူ၍ မာန္သံုးပါး ခြဲျခား ျပခဲ့ၾကသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ဇာတ္စနစ္ရွိရာ ေဒသတို႔၌မူ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ဟန္႔တားမႈေၾကာင့္ ႀကီးပြား တိုးတက္လိုသူ လူငယ္အခ်ဳိ႕တို႔မွာ တက္လမ္းပိတ္၍ ေနတတ္ၿပီး ဇာတ္ဆံုးျဖတ္ရာ အဆင့္၌သာ ေက်နပ္ၾကရရွာ၏။
ၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္မူ ဇာတ္စနစ္လည္း မရွိ။ လူ လူခ်င္း အဆင့္အတန္းခြဲျခားမႈကိုလည္း အမ်ားစုက လက္မခံၾကေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ လူတိုင္းအဖို႔ ႀကီးပြားတိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ညီတူညီမွ် အခြင့္အေရးရွိၾကကုန္၏။ သို႔ေသာ္ အခြင့္အေရးဟူသည္ (ဆရာႀကီး ပီမိုးနင္း တစ္ခါက ေရးသကဲ့သို႔) ဦးစြန္းဖုတ္ကေလးႏွင့္ မိမိေရွ႕မွ အျမန္ျဖတ္ေက်ာ္ ေျပးတတ္သည္ျဖစ္ရာ ယင္းဦးစြန္းဖုတ္ကို အမိအရ ဖမ္းထားဖို႔ အေရးႀကီးေပသည္။ တစ္နည္းဆိုရေသာ္ ဘ၀တစ္သက္တာ တစ္ခါေပၚတတ္ေသာ အခြင့္အေရးေကာင္းကို လက္မလႊတ္တမ္းမိဖို႔ လြန္စြာ အေရးႀကီးေပသည္။
လူငယ္အရြယ္ကား လုပ္ငန္းခြင္သို႔ ၀င္ရန္ အခ်ိန္မဟုတ္ေသး။ အရည္အေသြး၊ အရည္အခ်င္းႏွင့္ အစြမ္းသတၱိတို႔ ထက္ျမက္ေနေအာင္ အားေမြးေနရမည့္ အခ်ိန္ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘ၀ႀကီးပြား တိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ ခ်ိန္ မဟုတ္ေသး။ ျပင္ဆင္ခ်ိန္မွ်သာျဖစ္ေပ၏။ စီးပြားေရး မေျပလည္၍ ေအာက္ေျခသိမ္းအလုပ္ကို လုပ္ေနရသည့္ လူငယ္တို႔အဖို႔လည္း ယင္းေသးသိမ္သည့္ အလုပ္သည္ မိမိဘ၀ ႀကီးပြားေရးတက္လမ္း အတြက္ ေျခတစ္လွမ္းမွ် သာျဖစ္သည္ဟု ယူဆ ေစလိုသည္။ ယင္းေသးသိမ္သည့္အလုပ္ျဖင့္သာ ဘ၀ဇာတ္ကို မသိမ္းၾကေစလိုေပ။
လူငယ္ဘ၀သည္ ခြန္အားျပည့္၀စ ျပဳခ်ိန္၊ ဘ၀အတြက္ ရည္မွန္းခ်က္၊ ေရာင္နီသမ္းခ်ိန္၊ ဘ၀ပန္းတိုင္ကို ေမွ်ာ္၍ တာစူေနခ်ိန္ျဖစ္၏။ တာစူခ်ိန္တြင္ ျပင္ဆင္မႈေကာင္းပါမွ တာထြက္ေကာင္း၍ ပန္း၀င္လည္း လွေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္လူငယ္ဘ၀တြင္ မိမိ၏ အေျခခံဥာဏ္ရည္၊ ကာယစြမ္းအား၊ ၀ါသနာႏွင့္ စိတ္၀င္စားမႈတို႔အေပၚ မူတည္၍ ဘ၀ရည္မွန္းခ်က္ကို တည္ေဆာက္ရမည္။ ယင္းရည္မွန္းခ်က္အတြက္ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ပင္ ဘ၀ႀကီးပြားေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္သည္ မည္ေပ၏။
“ႀကီးပြားခ်မ္းသာေရး” ဟု လူအမ်ားက သံုးစြဲတတ္ၾကသည္ျဖစ္ရာ ႀကီးပြားသူဟူသမွ် ခ်မ္းသာၾကသည္ဟု ယူဆ ရ မည္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေန၏။ သို႔ေသာ္ ခ်မ္းသာသည္ဆိုရာ၌ စိတ္ခ်မ္းသာ၊ ကိုယ္ခ်မ္းသာဟူ၍ စကားခြဲျခား သံုးစြဲမႈ ကိုလည္း သတိျပဳသင့္၏။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ႀကီးပြားျခင္းဟူသည္ ဘ၀တြင္ မိမိေရြးခ်ယ္သည့္လုပ္ငန္းတို႔႔၌ တိုးတက္ေအာင္ျမင္ျခင္းပင္ျဖစ္ရာ ကုန္သည္ လုပ္ငန္းျဖင့္ ႀကီးပြားေနသူအဖို႔ ေငြ ခ်မ္းသာ မည္ျဖစ္ေသာ္ လည္း ေက်ာင္း ဆရာလုပ္ငန္းျဖင့္ ႀကီးပြား ေနသူမွာမူ (ေငြမခ်မ္းသာေသာ္လည္း) သူ႔တပည့္မ်ား .. ေကာင္းစားေနသည္ ကို ၾကည့္၍ စိတ္ခ်မ္းသာ ေနသည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူလည္း သူ႔လုပ္ငန္းတြင္သူ ႀကီးပြားေအာင္ျမင္သူဟု ဆိုရမည္ျဖစ္ေပ၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ႀကီးပြားျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္း၊ ေအာင္ျမင္ျခင္းဟူသည္ လူငယ္တို႔အဖို႔ ေရွ႕အနာဂတ္၏ ပန္းတိုင္ပင္ျ ဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွား၏။ ယင္းပန္းတိုင္မွာလည္း မိမိ၏ ကိုယ္စိတ္စြမ္းရည္မ်ားႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြေသာ စစ္မွန္သည့္ ပန္းတိုင္ျဖစ္၍ စိတ္ကူးယဥ္ ပန္းတိုင္မ်ဳိး မျဖစ္ေစရ။ ယင္းပန္းတိုင္သို႔ ေရာက္ရွိေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာ အစြမ္းသတၱိ ဂုဏ္အဂၤါရပ္မ်ားကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ ေမြးျမဴရမည့္တာ၀န္မွာ လူငယ္တို႔၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။ လူငယ္ဘ၀တြင္ ယင္းရည္မွန္းခ်က္ကို ေရွးရႈ၍ စြမ္းရည္သတၱိ ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ ဇြဲလံု႔လျဖင့္ မပ်က္တမ္း ႀကိဳးပမ္းသူ လူငယ္တစ္ဦးအဖို႔ လူလတ္ပိုင္းဘ၀တြင္ ႀကီးပြားေအာင္ျမင္မည္မွာ မလြဲသာတည္း။
ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ဘ၀ပန္းတိုင္…
စိတ္ပညာတြင္ ရည္မွန္းခ်က္အဆင့္ (Level of aspiration)ဟူေသာ အယူအဆတစ္ခုရွိ၏။ မိမိ၏ .. ေဆာင္ရြက္ခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိမိကိုယ္တိုင္က သတ္မွတ္ထားရွိေသာ ပန္းတိုင္သည္ပင္ ရည္မွန္းခ်က္ အဆင့္၏ သဘာ၀ကို ရည္ညႊန္း၏။ ေလာကတြင္ ေအာင္ျမင္ျခင္းႏွင့္ ဆံုးရႈံးျခင္းတို႔သည္ ယင္းရည္မွန္းခ်က္ အဆင့္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ လူတို႔သည္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိသည့္အခါ ရည္မွန္းခ်က္အဆင့္ကို ျမႇင့္တင္ ၍ ပိုမိုခက္ခဲေသာလုပ္ငန္းတို႔၌ ေအာင္ျမင္ရေအာင္ ႀကိဳးပမ္း တတ္ၾက၏။ ဆံုးရႈံးမႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရေသာအခါတြင္မူ ရည္မွန္းခ်က္အဆင့္ကို ေလွ်ာ့ခ်၍ လြယ္ကူေသာ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းတတ္ၾက၏။ တစ္နည္းဆိုေသာ္ ေအာင္ျမင္မႈေလာက္ ေအာင္ျမင္ေစတတ္ေသာ အရာမရွိ၊ (No-thing succeed like success) ဟူေသာ အဂၤလိပ္စကားပံု ကဲ့သို႔ပင္ ေအာင္ျမင္မႈရျခင္းသည္ ေအာင္ျမင္ေရးလမ္းေၾကာင္းတြင္ တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ လမ္းထြင္ ခ်ီတက္ရန္ ႏႈိးေဆာ္ႏိုင္စြမ္းရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရေပသည္။
လူတစ္ေယာက္သည္ ဆံုးရႈံးမႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရေသာအခါတြင္ မိမိ၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံသယရွိလာ တတ္သည္။ ထို႔အတူပင္ (Self esteem)ဟုေခၚေသာ မိမိကိုယ္ကို အထင္ႀကီး စိတ္လည္း ေလ်ာ့ပါး သြားတတ္ သည္။ ယင္းသို႔ ေလ်ာ့ပါးသြားသည္ႏွင့္အမွ် ရည္မွန္းခ်က္အဆင့္လည္း နိမ့္က်သြားေတာ့၏။ ထိုနည္းအတူပင္ ေအာင္ျမင္မႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရေသာအခါ လူတစ္ေယာက္၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ခံစားမႈသည္ တက္ၾကြလာ၍ မိမိကိုယ္ကို အထင္ႀကီးစိတ္ ျမင့္မားလာၿပီး ရည္မွန္းခ်က္အဆင့္လည္း ျမင့္တက္ လာတတ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဟားဗတ္ တကၠသိုလ္ (Harvard University)မွ မက္ကလဲလန္(Mc.Clelland) ကဲ့သို႔ေသာ ေစ့ေဆာ္မႈ အထူးျပဳေလ့လာသူ စိတ္ပညာရွင္တို႔က ထေျမာက္လိုေစ့ေဆာ္မႈႏွင့္ ရည္မွန္းခ်က္ အဆင့္တို႔သည္ အျပဳသေဘာ ဆက္စပ္ေနသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ထေျမာက္ေစ့ေဆာ္မႈ ျမင့္မားသူတို႔သည္ ရည္မွန္းခ်က္အဆင့္တြင္လည္း ျမင့္မားတတ္ၾကသည္ဟု ဆိုခဲ့ေပသည္။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ လူငယ္ဘ၀တြင္ကား ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္သည္ ျပတ္ျပတ္သားသား ရွိသင့္ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ ဘ၀အေတြ႔အႀကံဳ ရင့္က်က္သူ၊ စာေပဖတ္႐ႈေလ့လာမႈ ၀ါသနာထံုသူ၊ ပတ္၀န္းက်င္မွ သင္ခန္းစာ ယူတတ္သူ လူငယ္မ်ားသည္ တိက်ျပတ္သားေသာ ဘ၀ပန္းတိုင္ကို ေစာစီးစြာ စိတ္အာရံု တြင္ ျမင္ထားသင့္ေပ သည္။ ယင္းဘ၀ပန္းတိုင္မွာလည္း မိမိ၏ အေျခခံရုပ္ပိုင္းႏွင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြမ္းရည္တို႔ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ သင့္ေပသည္။ စကားထစ္သူက အဆိုေက်ာ္ျဖစ္လိုျခင္း၊ ေျခတစ္ဘက္မသန္သူက ေဘာလံုး သမားေကာင္းျဖစ္ လိုျခင္း စသည္ကဲ့သို႔ ရုပ္ပိုင္းအေျခအေနႏွင့္ မဟပ္မိေသာ ဘ၀ပန္းတိုင္တို႔မွာ တံလွ်ပ္သဖြယ္ အေျခခံမခိုင္ တတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ဆင္းရဲသူမိသားစုမွ ေပါက္ဖြားသူက သန္းၾကြယ္သူေဌးျဖစ္လိုျခင္း၊ ကိုယ္ခႏၶာႀကံဳလွီသူက လက္ေ၀ွ႔ေက်ာ္ျဖစ္လိုျခင္း တို႔ကား ႀကိဳးစားက ေပါက္ေရာက္ႏိုင္ေသာ ဘ၀ပန္းတိုင္မ်ားပင္ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူငယ္ဘ၀တြင္ ျပတ္သားတိက်ေသာ ရည္မွန္းခ်က္ ႀကီးႀကီးမားမား ထားရွိသင့္ေပသည္။
အခ်ဳိ႕စိတ္ပညာရွင္တို႔ကမူ ရည္မွန္းခ်က္ ဘ၀ပန္းတိုင္ ျမင့္မားလြန္းပါက ေရွ႕ဦးပိုင္းတြင္ ေတြ႔ႀကံဳရတတ္ေသာ ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားေၾကာင့္ စိတ္ပ်က္အားငယ္ကာ ဘ၀ပန္းတိုင္ေပ်ာက္သြား တတ္သည္ဟု ဆိုၾက၏။ အခ်ဳိ႕ကမူ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ကို မိမိအေျခအေနႏွင့္ လက္လွမ္းမီရာ အဆင့္တြင္ထားရွိၿပီး အေျခခံအဆင့္၊ အလယ္ အလတ္ အဆင့္၊ အျမင့္ဆံုးအဆင့္ စသည္ျဖင့္ တစ္စတစ္စ တိုးျမွင့္သြားသင့္သည္။ သို႔မွသာ အဆင့္တိုင္း တြင္ ေအာင္ျမင္မႈ ရ၍ ရည္မွန္းခ်က္ အဆင့္လည္း ယုတၱိအစဥ္အတိုင္း ျမင့္တက္သြားႏိုင္သည္ဟု ဆိုၾကရာ ဤအဆိုမွာလည္း သဘာ၀က်ေပသည္။
သို႔ေသာ္ အထူးသတိျပဳသင့္သည့္အခ်က္ကား ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္တြင္ စိတ္ကူးယဥ္မႈနယ္ပယ္ က်ယ္ျပန္႔သည္ႏွင့္ အမွ် ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ဘ၀ပန္းတိုင္တို႔လည္း မၾကာခဏဆိုသလို ေျပာင္းလဲ တတ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရေပသည္။ ထိုအရြယ္ လူငယ္တို႔သည္ ရုပ္ရွင္ၾကည့္၍လည္းေကာင္း၊ အတၳဳပၸတိမ်ားကို ဖတ္႐ႈ၍လည္းေကာင္း၊ ကဗ်ာဆရာ၊ ပန္းခ်ီဆရာ၊ စာေရးဆရာ၊ သိပၸံပညာေက်ာ္၊ သမားေတာ္ႀကီး၊ ရုပ္ရွင္မင္းသား၊ ဆပ္ကပ္ လူရႊင္ေတာ္၊ စစ္ဗိုလ္ႀကီး၊ ပါေမာကၡ စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ရွိတတ္၏။
စာေရးသူ၏ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္သည္ အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေလာက္က ေဇာ္ဂ်ီ၊ မင္းသု၀ဏ္၊ ေငြတာရီ၊ ၾကည္ေအး တို႔၏ ကဗ်ာမ်ားကိုဖတ္ကာ အတုယူ ေရးစပ္ရင္း “ငါ့ဘ၀ကို ကဗ်ာထဲမွာ ျမဳပ္ႏွံလိုက္ၿပီ” ဟု ေၾကညာခဲ့ပါသည္။ အသက္ ၁၇ ႏွစ္တြင္မူ ဦးအုန္းလြင္၊ ဦးကိုေလး၊ ဦးစန္းလြင္္တို႔၏ ပန္းခ်ီကားမ်ားကို ကူးယူေရးဆြဲကာ “ငါ့ဘ၀ ကေတာ့ ပန္းခ်ီပဲေဟ့”ဟု ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ပါသည္။ အသက္ ၂၀ သို႔ေရာက္ ေသာအခါတြင္ကား ဒဂုန္တာရာ၊ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္၊ လင္းယုန္နီတို႔၏ ၀တၳဳမ်ားကို ဖတ္႐ႈကာ “ငါကေတာ့ ဘ၀သရုပ္ေဖာ္ စာေရးဆရာျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေတာ့မယ္”ဟု ေျပာခဲ့ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုအရြယ္က သူ၏ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္မ်ားမွာ အခိုက္အတန္႔ အားျဖင့္ သူ႔ကို လႈံ႔ေဆာ္ေနေသာ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အရာ၀တၳဳမ်ားေပၚတြင္သာ အမွီျပဳေနသည္။ တကယ့္အစစ္အမွန္မ်ား မဟုတ္ၾကေပ။ တကၠသိုလ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါတြင္ သူသည္ ၀ိဇၨာဘာသာတြဲကို ယူခဲ့သည္။ ယခုအခါတြင္ကား သူသည္ ေအာင္ျမင္ေသာ အထက္တန္းေက်ာင္းအုပ္ ဆရာႀကီးျဖစ္ေနေပၿပီ။ ဆရာဘ၀တြင္ သူသည္ တပည့္မ်ားအား ကဗ်ာစပ္နည္း၊ ၀တၳဳေရးနည္း၊ ပန္းခ်ီဆြဲနည္းမ်ား သင္ေပးခဲ့၏။ ေက်ာင္းနံရံကပ္ စာေစာင္ကိုလည္း သူ႔လက္ရာမ်ားျဖင့္ မြမ္းမံခဲ့၏။ သူငယ္စဥ္က ျဖစ္ခ်င္ခဲ့ေသာ ကဗ်ာဆရာဘ၀၊ ပန္းခ်ီဆရာဘ၀၊ စာေရးဆရာဘ၀တို႔ကို အေပ်ာ္တမ္း ကျပရင္း အဓိကဇာတ္ေဆာင္အေနႏွင့္မူ ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ ဘ၀ဇာတ္ခံုေပၚတြင္ သရုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိေပသည္။
ႀကီးပြားေရးႏွင့္ ကံ၊ ဥာဏ္၊ ၀ီရိယ ဇြဲလံု႔လ…
ႀကီးပြားတိုးတက္ေရးတြင္ ကံ၊ ဥာဏ္၊ ၀ီရိယတို႔သည္ အခ်ဳိးက်စြာ ပူးတြဲ၍ အက်ဳိးျပဳတတ္၏။ “ကံ” ဟူသည္ အတိတ္ကံ၊ ပစၥဳပၸန္ကံဟု ႏွစ္မ်ဳိးရွိရာ အတိတ္ကံမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ကာလက ျပဳခဲ့ေသာအမႈ၏ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကို ရည္ညႊန္း၏။ ပစၥဳပၸန္ကံကား ယခုလက္ရွိဘ၀ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ လုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္၏။ “ကံ” ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ သည္ “ကမၼ” ဟူေသာ ပါဠိစကားမွလာ၍ “အလုပ္” ဟု အဓိပၸာယ္ရေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကံေကာင္းလိုပါက အလုပ္ေကာင္းဖို႔ လိုေပသည္။ အလုပ္ဆိုရာတြင္လည္း စိတ္အလုပ္ “မေနာကံ”၊ ႏႈတ္အလုပ္ “၀စီကံ”၊ ကိုယ္အလုပ္ “ကာယကံ” ဟူ၍ သံုးမ်ဳိးရွိ၏။
မေနာကံ-စိတ္အလုပ္ အေနအထားျဖင့္ကား ေကာင္းေသာ အႀကံအစည္၊ သူတစ္ပါးကို ဒုကၡမေပးဘဲ မိမိ၏ တိုးတက္ႀကီးပြားရာကို ေရွး႐ႈေသာ အႀကံအစည္တို႔ပင္ ျဖစ္၏။ ႀကီးပြားလိုသူ လူငယ္တိုင္းသည္ ႀကီးပြားလိုစိတ္၊ တိုးတက္လိုစိတ္၊ ထူးခၽြန္လိုစိတ္ျဖင့္ တက္တက္ၾကြၾကြ ရွိေနရမည္ျဖစ္သည္။ ေတာ္ရံုတန္ရံု ဆံုး႐ႈံးမႈ ပ်က္စီးမႈ တို႔ကို ဂရုမထားဘဲ စိတ္မပ်က္ လက္မေလွ်ာ့ ဆက္လက္ ႀကိဳးစားလိုစိတ္ ရွိရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူပင္ ငါသည္ တစ္ေန႔တြင္ ထူးခၽြန္သူျဖစ္လာ ရမည္ဟူေသာ မိမိကုိယ္ကို ယုံၾကည္သည့္စိတ္ဓာတ္လည္း အျပည့္အ၀ရွိရမည္။ ဤေလာကတြင္ လူတိုု႔အဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေသာအရာမရွိ။ “ႀကိဳးစားက ဘုရားပင္ျဖစ္ႏိုင္သည္” ဟူေသာ တက္ၾကြ ႏိုးၾကား သည့္ စိတ္ထားလည္း ရွိဖို႔လိုေပသည္။
၀စီကံ-ႏႈတ္အလုပ္အေနျဖင့္ကား “ႏႈတ္ခ်ဳိ၊ သွ်ဳိတစ္ပါး” ဆိုသည့္စကားႏွင့္အညီ ခ်ဳိသာ၍ သူတစ္ပါး နာလိုေသာ စကားမ်ဳိး ေျပာတတ္ေအာင္ က်င့္ထားဖို႔လိုေပ၏။ စကားအရာ အဂၤါေလးတန္ႏွင့္ ညီညြတ္ေသာစကားမ်ဳိးသာ ေျပာသင့္၏။ ယင္းအဂၤါေလးတန္မွာ-
(၁) သုဘာသိတ- ေကာင္းစြာေျပာဆိုရျခင္း ၊
(၂) ပီယ၀ါစာ- ခ်စ္ဖြယ္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရွိျခင္း ၊
(၃) သစၥာ- မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္တည္ၾကည္ရျခင္း ၊
(၄) ဓမၼ- သဘာ၀က်၍ လိုက္နာႏိုင္ဖြယ္ရွိျခင္း ဟူ၍ ျဖစ္ေပသည္။ ဤေလးခ်က္ကို ေထာက္႐ႈပါက အျခားသူတို႔အား မဟုတ္မမွန္ ေဖာက္ျပန္ေသာစကားႏွင့္ ေျမႇာက္ပင့္ေျပာဆိုျခင္းသည္ အက်ဳိးမရွိ ေၾကာင္းႏွင့္ သဘာ၀က်၍ မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္ေသာစကားကို ခ်ဳိခ်ဳိသာသာ ခ်စ္စဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ေကာင္းမြန္စြာ ေျပာဆိုျခင္း သာ အက်ဳိးရွိေၾကာင္း ထင္ရွားသိသာေပသည္။
ကာယကံ-ကိုယ္အလုပ္ကား လြန္စြာမွ က်ယ္ျပန္႔ေပသည္။ မိမိ၏ အမူအရာ အျပဳအမူ ဟူသမွ်သည္ လိမၼာ ယဥ္ေက်းေသာ အျပဳအမူမ်ဳိးျဖစ္သင့္၏။ သူတစ္ပါးကို မေႏွာင့္ယွက္ မဖ်က္ဆီး မဆန္႔က်င္ေသာ အျပဳအမူမ်ဳိး သာ ျဖစ္သင့္ေပသည္။ ဤသို႔ေသာ ကာယကံမႈမ်ဳိးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဒးကာနက္ဂ်ီ တင္ျပထားေသာ “သင့္ဘက္ပါရန္ နည္း(၁၂)နည္း” သည္လည္း ႀကီးပြားတိုးတက္လိုသူ လူငယ္တို႔ လိုက္နာမွတ္သား က်င့္ႀကံသင့္ေပသည္။ ယင္းတို႔ကား-
(၁) တစ္ဘက္သားကို မိမိဘက္သို႔ ပါေအာင္လုပ္ရန္အတြက္ ျငင္းခံုျခင္းကို ေရွာင္ရွားပါ။
(၂) လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အား မွားသည္ဟု ဘယ္အခါမွ် မေျပာေလႏွင့္။
(၃) အကယ္၍ သင္မွားခဲ့ပါလွ်င္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ႏွင့္ ေလးေလးနက္နက္ ၀န္ခံပါ။
(၄) ခ်ဳိခ်ဳိသာသာႏွင့္ စပါ။
(၅) တစ္ဘက္သားကို “အင္း” လိုက္ေအာင္ အလ်င္အျမန္ ႀကိဳးစားပါ။
(၆) တစ္ဘက္သားကို သူေျပာခ်င္တာ ၀ေအာင္ ေျပာပါေစ။
(၇) တစ္ဘက္သားအား ထုိအႀကံသည္ သူ၏ အႀကံျဖစ္သည္ဟု အထင္ေရာက္ေနပါေစ။
(၈) တစ္ဘက္သားဖက္မွေန၍ စဥ္းစားတတ္သည့္ စိတ္ေကာင္း ေစတနာေကာင္းထားဖို႔ ႀကိဳးစားပါ။
(၉) တစ္ဘက္သား၏ သေဘာထားႏွင့္ဆႏၵကို ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။
(၁၀) သူတစ္ပါး၏ သူ႔ကိုယ္သူ အထင္ႀကီးစိတ္ဓာတ္ကို ျမႇင့္တင္ေပးပါ။
(၁၁) သင္၏ အႀကံအစည္မ်ားျဖင့္ တစ္ဘက္သား၏ စိတ္အာရံုကို ဆြဲႏိုင္ေအာင္ ျပဳျပင္ေပးပါ။
(၁၂) သူတို႔၏ မခံခ်င္ေသာစိတ္ကုိ ဆြေပးပါဟူ၍ ျဖစ္ေပသည္။
...ႀကီးပြားလိုသူတို႔သည္ အထက္က ေဖာ္ျပသကဲ့သို႔ “ကံ” ေကာင္းေအာင္ အလုပ္ေကာင္း လုပ္ျပရံုမက ဥာဏ္ႏွင့္ ၀ီရိယတို႔ကိုလည္း မွ်တေအာင္ အားထုတ္သံုးစြဲရမည္ ျဖစ္၏။ ဥာဏ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေနာက္တိုင္း စိတ္ပညာရွင္ တုိ႔က ၀တၳဳရွိဥာဏ္ရည္ (Concrete intelligence)၊ ၀တၳဳမဲ့ ဥာဏ္ရည္ (Abstract intelligence)ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ဥာဏ္ရည္ (Social intelligence)ဟူ၍ သံုးမ်ဳိးခြဲတတ္ၾကသည္။ ကိန္းဂဏန္းမ်ား၊ စကားလံုးမ်ားကို နားလည္ျခင္း၊ ကၽြမ္းက်င္စြာ ကိုယ္တြယ္ အသံုးျပဳတတ္ျခင္းသည္ ၀တၳဳမဲ့ဥာဏ္ရည္ျဖစ္၍ ဘာသာစကားၾကြယ္၀မႈ၊ ယုတၱိရွိ ဆင္ျခင္မႈ၊ ေနရာဆက္ႏႊယ္ပံုကို သိမႈတို႔သည္ ၀တၳဳရွိဥာဏ္ရည္ျဖစ္ကာ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ အရာ၀တၳဳတို႔ ဆက္ႏြယ္ ပံုႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္းသည္ ဆက္ဆံေရးဥာဏ္ရည္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။
...ေခတ္ေဟာင္း ေခတ္သစ္ စိတ္ပညာရွင္တို႔ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ဥာဏ္ရည္ စစ္ေဆးလႊာမ်ားကို စနစ္ တက် ေဖာ္ထုတ္စိစစ္ပါက ဤနယ္ပယ္သံုးရပ္အတြင္းသာ အက်ဳံး၀င္ ေနေၾကာင္း အထင္အရွား သိႏိုင္ေပ သည္။ ေလာကတြင္ ႀကီးပြားတိုးတက္လိုသူတိုင္းသည္ ဥာဏ္ရည္တြင္ ပွ်မ္းမွ်အထက္ရွိသင့္သည္။ သို႔ေသာ္ အထက္ကဆိုခဲ့ေသာ ဥာဏ္ရည္သံုးမ်ဳိးအနက္ အခ်ဳိ႕သည္ ဥာဏ္ရည္သံုးမ်ဳိးလံုးတြင္ ပွ်မ္းမွ် အထက္ ျဖစ္တတ္ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕မွာမူ သက္ဆိုင္ရာ ဥာဏ္ရည္တြင္သာ ပွ်မ္းမွ်အထက္ျဖစ္၍ အျခားဥာဏ္ရည္ တြင္ ပွ်မ္းမွ်သာ ရွိတတ္သည္။ မည္သို႔ပင္ ျဖစ္ေစ ပွ်မ္းမွ်ေအာက္ ဥာဏ္ရည္မွ်ျဖင့္ကား အေခါင္အဖ်ား ႀကီးပြားဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေပရာ လူငယ္တိုင္းသည္ အခ်ိန္ရွိခိုက္ လံု႔လစိုက္၍ မိမိဥာဏ္ရည္ ျမင့္မားေရးအတြက္ အစြမ္းရွိသမွ် ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ သင့္ၾကေပသည္။
စံေက်ာင္းဆရာေတာ္၏ “ကံ-ဥာဏ္-၀ီရိယအက်ယ္ လက္စြဲက်မ္း”တြင္မူ အရာရာ၌ ေကာင္းစြာ ထိုးထြင္း၍ သိတတ္ေသာ အသိအလိမၼာသည္ “ဇာနာတီတိ-ဥာဏံ” ဟူေသာ ၀စနတၱေၾကာင့္ “ဥာဏ္”မည္၏ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ထားရာ ဥာဏ္ႏွင့္ ပညာကို ထပ္တူျပဳ၍
(၁) စိႏၱာမယ ပညာ ၊
(၂) သုတာမယ ပညာ ၊
(၃) ဘာ၀နာမယ ပညာ ဟူ၍ ပညာသံုးမ်ဳိး ေဖာ္ျပခဲ့၏။
“ (၁) သူတစ္ပါးတို႔ ျပဳလုပ္စီမံအပ္ေသာ အရာတို႔ကို တစ္ရံတစ္ခါမွ် ေတြ႔ျမင္မွတ္သား သင္ၾကားနာယူ ရသည္ဟူ၍ မရွိ၊ မိမိစိတ္ကူးဥာဏ္ျဖင့္သာ ႀကံဖန္ထိုးထြင္း စ.ထြင္၍ ျပဳလုပ္အားထုတ္ျခင္းငွာ စြမ္းႏိုင္ ေသာအသိ အလိမၼာ ဥာဏ္ပညာသည္ စိႏၱာမယပညာ မည္၏။
(၂) သူတစ္ပါးတို႔ လုပ္ကိုင္စီရင္သည္ကို ေတြ႔ျမင္မွတ္သား သင္ၾကားနာယူမွ သိရတတ္ရေသာ အသိအလိမၼာ ဥာဏ္ပညာသည္ သုတမယပညာ မည္၏။
(၃) ယင္းစိႏၱာမယပညာ၊ သုတမယပညာတို႔ကို ထပ္ကာထပ္ကာ ပြားမ်ားေစတတ္ေသာ အသိ အလိမၼာ ဥာဏ္ပညာသည္ ဘာ၀နာမယပညာမည္၏။ ” ဟူ၍ အက်ယ္ဖြင့္ဆိုထားေပသည္။
အလုပ္တည္းဟူေသာ ကံ၊ အသိ အလိမၼာ ပညာႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းတည္း ဟူေသာ “ဥာဏ္” အျပင္ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္ျခင္း တည္းဟူေသာ “၀ီရိယ”သည္ လည္း ႀကီးပြားတိုးတက္ေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္ေသာအခ်က္ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ စံေက်ာင္းဆရာေတာ္က “၀ီရိယႏွင့္ ကင္းကြာ၍ ကံ-ဥာဏ္ ႏွစ္ပါးလံုး မွာပင္ ေက်းဇူး မမ်ားႏိုင္ရာ သည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္ ၀ီရိယက သာ၍ ေက်းဇူးအမ်ားဆံုးျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၀ီရိယကို အားကိုးအားထားျပဳလုပ္ ၍ ၀ီရိယကို အားထုတ္မွသာ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာအက်ဳိး တိုးပြားျခင္းသို႔ ေရာက္လိမ့္မည္” ဟု အေလးအနက္ ထုတ္ေဖာ္ ေရးသားေတာ္ မူခဲ့ေပ၏။
အသင့္အတင့္ ႏွလံုးသြင္းျခင္းေၾကာင့္ ရွစ္ခုေသာ ၀ီရိယ တရားတို႔ တိုးပြားပံုကို စံေက်ာင္း ဆရာေတာ္က ဤသို႔ ရွင္းျပထား၏။
“ (၁) မိမိအား ျပဳလုပ္ရန္ အမႈသစ္ တစ္စံုတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာေသာအခါ ငါ့မွာျပဳလုပ္ရန္ အမႈသစ္ရွိပါ ေသးသည္ တကားဟု ႏွလံုးျပဳလ်က္ ေရွးကထက္ ႏွစ္ဆတိုး၍ ႏွစ္ထမ္းပိုး အားထုတ္၏။
(၂) ထိုအသစ္ျဖစ္ေသာ အမႈကိစၥကို ျပဳလုပ္၍ ၿပီးေသာအခါကာလ၌လည္း ငါ့အား အသစ္ျဖစ္ေသာ အမႈကိစၥကို ျပဳလုပ္ရသည့္အတြက္ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ပ်က္ခဲ့ေလၿပီတကားဟု ႏွလံုးျပဳလ်က္ ေရွးကထက္ ႏွစ္ဆတိုး၍ ႏွစ္ထမ္းပိုး အားထုတ္၏။
(၃) ခရီးသြားဖို႔ရန္ ကိစၥရွိေသာအခါကာလ၌ကား ငါ့အား ခရီးသြားရန္ကိစၥ ရွိပါေသးသည္တကားဟု ႏွလံုးျပဳ လ်က္ ေရွးကထက္ ႏွစ္ဆ တိုး၍ ႏွစ္ထမ္းပိုးအားထုတ္၏။
(၄) ခရီးသြားၿပီးေသာ ကာလ၌လည္း ငါ့အား ခရီးသြားရသည့္အတြက္ အလုပ္ပ်က္လွေလၿပီဟု ႏွလံုးျပဳ လ်က္ ေရွးကထက္ ႏွစ္ဆ တိုး၍ ႏွစ္ထမ္းပိုး အားထုတ္၏။
(၅) မေကာင္းေသာ အစာအာဟာရတို႔ကို စားေသာက္ရေသာအခါကာလ၌လည္း ငါ့အား ယေန႔ ကိုယ္လက္ေပါ့ပါးလွေပသည္ တကားဟု ႏွလံုးျပဳလ်က္ ေရွးကထက္ ႏွစ္ဆတိုး၍ ႏွစ္ထမ္းပိုး အားထုတ္ေပ၏။
(၆) ေကာင္းေသာအစာအာဟာရတို႔ကို စားေသာက္ရၿပီးေသာအခါကာလတို႔၌လည္း ယေန႔ ငါ့အား ခြန္အားဗလႏွင့္ ျပည့္စံုလွေပသည္ တကား ဟု ႏွလံုးျပဳလ်က္ ေရွးကထက္ ႏွစ္ဆတိုး၍ ႏွစ္ထမ္းပိုး အားထုတ္၏။
(၇) တစ္စံုတစ္ခုေသာ ေရာဂါေ၀ဒနာ စြဲကပ္လာေသာအခါ ကာလ၌လည္း ငါ့အား ေရာဂါေ၀ဒနာ တိုးတက္၍ လာေခ်က မ်ားစြာ အားထုတ္ခြင့္ရေတာ့မည္မဟုတ္ဟု ႏွလံုးျပဳလ်က္ ေရွးကထက္ ႏွစ္ဆတိုး၍ ႏွစ္ထမ္းပိုး အားထုတ္၏။
(၈) ေရာဂါေ၀ဒနာမွ ထေျမာက္ေသာအခါ ကာလ၌လည္း ငါ့မွာ ေရာဂါေ၀ဒနာႏွိပ္စက္၍ အလုပ္အကိုင္ ပ်က္လွေလၿပီတကား ဟု ႏွလံုးျပဳလ်က္ ေရွးက ထက္ ႏွစ္ဆတိုး၍ ႏွစ္ထမ္းပိုး အားထုတ္၏။ ” ဟူ၍ အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းလင္းေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ထို႔အျပင္ “ကံသည္ ဥယ်ာဥ္ႏွင့္တူ၏။ ဥာဏ္သည္ ဥယ်ာဥ္မွဴး၏ မ်က္စိႏွင့္တူ၏။ ၀ီရိယသည္ ဥယ်ာဥ္မွဴး ၏ ေျခလက္ႏွင့္တူ၏။ ေရႊ၊ ေငြ၊ လယ္ယာ မိုးေျမတို႔သည္ကား ထိုဥယ်ာဥ္ႀကီး၌ သီးပြင့္၍ ေနၾကကုန္ေသာ အသီးအပြင့္ႏွင့္ တူကုန္၏။” ဟူ၍ စံေက်ာင္း ဆရာေတာ္ က ႏွႈိင္းယွဥ္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အျပင္ ၀ီရိယရွိသင့္ေၾကာင္းကိုလည္း “အၾကင္သူသည္ လြန္စြာ ပ်င္းရိ ဆုတ္နစ္ေသာ လံု႔လ၀ီရိယ ရွိသည္ျဖစ္၍ အႏွစ္တရာ အသက္ရွည္၏။ ထုိသူ၏ အသက္ရွည္ျခင္းသည္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ အက်ဳိးကိုမွ် မခံစားရ၍ မျမတ္။ ၀ီရိယတရားကို လြန္စြာႀကိဳးကုတ္ အားထုတ္ေသာသူ၏ တစ္ေန႔တစ္ရက္မွ် အသက္ရွည္၍ ေနရျခင္း သည္ ျမတ္ေသး၏။” ဟု အေလးအနက္ မိန္႔ေတာ္မူ ခဲ့ေပသည္။
ဇြဲ၊ လံု႔လကား တစိုက္မတ္မတ္ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ အားထုတ္သည့္သေဘာပင္ ျဖစ္၏။ ဇြဲရွိသူသည္ မျဖစ္မေန အသက္ပင္ေသေသဟု သေဘာထား ကာ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ လုပ္ကိုင္တတ္၏။ မဟာဇနကမင္း သေဘၤာပ်က္စဥ္က မဟာသမုဒၵရာကို လက္ပစ္ကူးျခင္း၊ ေရနစ္သူခ်စ္ဇနီးရွဥ္႔မကို ကယ္ဆယ္ရန္ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ရွဥ္႔ငယ္က ပင္လယ္ေရ ကို အၿမီႇးျဖင့္ခပ္ထုတ္ျခင္း၊ ဓမၼစၾကာ မယ္ေဟမာ ခ်စ္သူရွိရာသို႔ ပင္လယ္ကို ကူးခတ္သြားျခင္း စသည္တို႔ကား မျဖစ္ဟူေသာစကားကို မၾကားလို။ အသက္ေသလိုက ေသေစဟူေသာ စြန္႔စားသည့္ အာဇာနည္စိတ္ဓာတ္ကို သရုပ္ေဖာ္ေသာ ဇြဲ၊ လံု႔လ၏ သဘာ၀မ်ားပင္တည္း။
ထို႔ေၾကာင့္ ႀကီးပြားလိုသူ လူငယ္ဟူသမွ်သည္ မိမိလုပ္ေဆာင္ရမည့္ အမႈကိစၥအ၀၀၌ “ကံ” တည္းဟူေသာ အလုပ္ကို ၊ “ဥာဏ္”တည္း ဟူေသာ အသိအလိမၼာ ပညာဦးေဆာင္မႈျဖင့္ အက်ဳိးရွိမရွိ ႏွႈိင္းဆခ်င့္ခ်ိန္ကာ “၀ီရိယ” တည္းဟူေသာ အားထုတ္မႈ၊ “ဇြဲလံု႔လ”တည္းဟူေသာ တစိုက္မတ္မတ္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈတို႔ျဖင့္ တံခြန္ထူ၍ ေအာင္ျမင္သည္အထိ ေဆာင္ရြက္သြားၾကရန္ သႏၷိ႒ာန္ ခ်ထားသင့္ေပသည္။
ထိပ္ဆံုးသို႔တက္ရန္ ပထမေျခလွမ္း…
ပထမဆံုးက်လာေသာ မိုးေရတစ္စက္သည္ ဧရာမစဥ့္အိုးႀကီးျပည့္ရန္အတြက္ ပထမဆံုး ျဖည့္ဆည္းျခင္း ျဖစ္၏။ ငယ္စဥ္က ကၽြႏု္ပ္တို႔ စတင္ေရးခဲ့ၾကေသာ ၀လံုးသည္ ေနာင္တစ္သက္တာ ပတ္လံုး ေရးရ ဖတ္ရေတာ့မည့္ စာလံုးမ်ားအတြက္ အဓိကက်ေသာ အေျခခံလုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္၏။
အိမ္တစ္ေဆာင္ေဆာက္ရာတြင္ အုတ္ျမစ္သည္ အေရးပါ၏။ အုတ္ျမစ္အေျခခံတစ္ခုလံုး ခိုင္ခံ့ပါမွ အထက္ တြင္ျဖစ္ေပၚ လာမည့္ တိုင္၊ အခင္း၊ အကာ၊ အမိုးစသည္တို႔ ေတာင့္တင္းခိုင္မာမည္ ျဖစ္ေပသည္။ အုတ္ျမစ္ အေျခခံတို႔ ေတာ္စြ ေလ်ာ္စြျပဳလုပ္ကာ အထက္တြင္ ေဆးေရာင္စံုျခယ္၍ အေျပာက္အမြမ္း ထုပိကာတို႔ျဖင့္ ဆင္ယင္မြမ္းမံထားေသာ္လည္း ေလျပင္းတစ္ခ်က္တိုက္ရံုျဖင့္ ယိုင္လဲကာ ခဲေလသမွ် သဲေရက် ျဖစ္သြား တတ္ေပသည္။
ပညာသင္ရာတြင္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ အားလံုးပင္ ၀လံုးမွ စ.ရ၏။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ဗ်ည္း၊ သရစသည့္ အကၡရာ တို႔ကိုကူးကာ တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္တက္ရ၏။ ထို႔အတူပင္ သခ်ၤာတြင္လည္း (၀)ႏွင့္စ၍ ၁၊ ၂၊ ၃ သို႔ ကူးကာ အေပါင္း၊ အႏုတ္၊ အေျမႇာက္၊ အစားတို႔ကို သင္ၾကားၾကရ၏။ ၀လံုးမသင္ဘဲႏွင့္ မည္သူမွ် ပရိတ္ႀကီး ၁၁ သုတ္ကို မဖတ္ရြတ္ႏိုင္။ ထို႔အတူ သုညအေၾကာင္း မသိခဲ့ဘဲႏွင့္ မည္သူမွ် ကဲကုလ သခ်ၤာကို နားမလည္ႏိုင္ဟု ဆိုခဲ့ေသာ္ လြန္ရာက် မည္ဟု မထင္ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ ႀကီးပြားတိုးတက္လိုသူ၊ ထိပ္ဆံုးသို႔ တက္လွမ္းလိုသူ လူငယ္တိုင္းသည္ ပထမဆံုးေသာ ေျခတစ္လွမ္း ကို အထူးဂရုျပဳဖို႔လို၏။ အစေကာင္းမွ အေႏွာင္းေသခ်ာဟူေသာ ျမန္မာစကားပံုသည္ ဤသေဘာကိုပင္ ရည္ညႊန္း ၏။ ပထမေျခလွမ္း မခိုင္ပါက ပန္းတိုင္ သို႔ ေျဖာင့္မတ္စြာ ဦးတည္ႏိုင္ လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ ဦးတည္ခ်က္ တိမ္းပါး ခဲ့ပါက ေနာက္ဆက္လွမ္းမည့္ ေျခလွမ္းတို႔သည္လည္း ကိုယ္လို ရာ ပန္းတိုင္သို႔ တည့္တည့္မတ္မတ္ ပို႔ေဆာင္ႏိုင္ လိမ့္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း သတိမူသင့္ ေပသည္။ “တစ္ေန႔တစ္လံ ပုဂံ ဘယ္ေျပးမလဲ” ဟူေသာ စကားသည္ရွိ၏။ သို႔ေသာ္ ပထမစခဲ့ေသာ ေျခတစ္လွမ္းသည္ ပုဂံရွိရာသို႔ ဦးတည္ရမည္ျဖစ္ေပသည္။ သို႔မဟုတ္ဘဲ ေျခဦး တည္ခ်က္ လြဲခဲ့ပါက ပုဂံသို႔ မေရာက္ဘဲ ပဲခူးသို႔လည္း ေရာက္ခ်င္ေရာက္သြားႏိုင္ေပသည္။
သို႔ေသာ္ ပထမေျခလွမ္းသည္ မည္သည့္ေနရာမွ စသနည္းဟူေသာ ျပႆနာ၏အေျဖမွာမူ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မတူညီၾကေပ။
အခ်ဳိ႕လူငယ္တို႔သည္ ၁၀ တန္း မေအာင္မီကပင္ ရည္မွန္းခ်က္ရွိၿပီး ျဖစ္ေနၾကရာ သူတို႔ ေျခလွမ္းသည္ ထိုအခ်ိန္ကပင္ စသည္ဟု ဆိုႏိုင္၏။ ကၽြႏ္ုပ္၏ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္သည္ ေဆးပညာကို ၀ါသနာပါ၏ ။ ေဆးပညာျဖင့္ လူသားတို႔၏ က်န္းမာေရးကို ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေစတနာ မွန္ေသာ ရည္မွန္းခ်က္လည္းရွိ၏။ သို႔ေသာ္ သူ၏ဥာဏ္သည္ ေဆးတကၠသိုလ္တက္ေရာက္ရန္ အဆင့္(အမွတ္)မမီေပ။ ထို႔အတူ မိဘတို႔ ဆင္းရဲသည့္ အေလ်ာက္ အေဆာင္တြင္ ခုႏွစ္ႏွစ္ေနရမည့္ စရိတ္စကကိုလည္း မတတ္ႏိုင္ျဖစ္ရာ “ကံ” ၏ အေထာက္အပံ့ကို မရဟု ဆိုႏိုင္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၀ တန္းေအာင္သည္ႏွင့္ လက္ေထာက္က်န္းမာေရးမွဴး သင္တန္း ေလွ်ာက္လိုက္ ၏။ ထိုသင္တန္းမ်ားကို တက္ၿပီးေနာက္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရင္း တိုင္းရင္းေဆးပညာကိုလည္း အေနာက္တိုင္း နည္း တို႔ျဖင့္ ယွဥ္တြဲေလ့လာ ခဲ့၏။ သူ၏ ပထမေျခလွမ္းကို ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ခန္႔က စခဲ့ရာ သူသည္ ယခုအခါ အၿငိမ္းစား ယူ၍ ထင္ရွားေသာ တိုင္းရင္းသမားေတာ္ႀကီး တစ္ဦး ျဖစ္ေနေပၿပီ။ ဤကား ျပတ္သားေသာ ပထမေျခ လွမ္းကို အားထုတ္မႈ ၀ီရိယက ပန္းတိုင္အေရာက္ပို႔ေပးသည့္ သာဓက တစ္ခုပင္တည္း။
ဤစာေရးသူကား ၁၀ တန္းေအာင္၍ တကၠသိုလ္တြင္ ပထမ၊ ဒုတိယႏွစ္မ်ားသို႔ ေရာက္သည္အထိ တိက်ေသာ ရည္မွန္းခ်က္ မရွိေသးေပ။ စာေရးဆရာ၊ အယ္ဒီတာ၊ ေက်ာင္းဆရာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၀န္ထမ္း စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးစံု လုပ္ခ်င္ေနသည္။ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ကို အားက်၍ စာေရးရင္း အယ္ဒီတာလုပ္လို၏။ မန္းတင္ကို အားက်၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၀န္ထမ္း လုပ္ရင္း စာေရးလို၏။ ေခတ္စမ္း ကဗ်ာဆရာတို႔ကို အားက်၍ တကၠသိုလ္ ဆရာလုပ္ရင္း စာေရးလို၏။ သို႔ေသာ္ တကယ့္ပထမ ေျခလွမ္းကိုမူ ဘီေအေအာင္ၿပီးသည့္အခါတြင္မွ စျဖစ္၏။
အတိအက်ဆိုရပါမူ ၁၉၅၄ ခု၊ ဇြန္လဆန္းပိုင္းတြင္ ပါေမာကၡေဒါက္တာလွဘူးႏွင့္ ဌာနမွဴး ေဒါက္တာလွသြင္တို႔က စိတ္ပညာဌာနတြင္ နည္းျပဆရာ၀င္လုပ္ရင္း မဟာ၀ိဇၨာတန္းဆက္တက္ဖို႔ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္သည့္အခါတြင္မွ ဘ၀ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ ေပၚလာ၏။ “ငါသည္ တကၠသိုလ္ ဆရာဘ၀ျဖင့္ပင္ ႀကီးပြား တိုးတက္ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေတာ့အံ့” ဟု စိတ္ကို ဆံုးျဖတ္ကာ လခ ၃၀၀ စား နည္းျပဆရာအျဖစ္ ပထမဆံုးေသာ ေျခလွမ္းကို စတင္လိုက္၏။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ စိတ္ပညာတြင္ အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေရးအတြက္ “ဥာဏ္”၊ “၀ီရိယ” တို႔ကို အစြမ္းကုန္ထုတ္၍ သံုးစြဲခဲ့၏။ “ကံ” ကလည္း လိုက္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခား ပညာေတာ္ သင္အျဖစ္ အေရြးခံခဲ့ရ၏။ ကံ၊ ဥာဏ္၊ ၀ီရိယ၊ ဇြဲ၊ လံု႔လ အကူအညီျဖင့္ ပါရဂူဘြဲ႔ ရခဲ့၏။ ဤကား စာေရးသူ၏ ကိုယ္ေတြ႔ ပထမေျခလွမ္း ဇာတ္လမ္းပင္တည္း။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ကၽြႏု္ပ္တို႔သည္ ပထမေျခလွမ္းကို အေကာင္းဆံုး၊ အမွန္ဆံုး၊ အတိက်ဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္း ရမည္ျဖစ္၏။ “ငါစလုပ္တာ စာေရးအဆင့္ပဲ” ဟု ေပါ့ေပါ့တန္တန္ သေဘာမထား သင့္ေပ။ စာေရးအဆင့္မွပင္ မန္ေနဂ်ာအဆင့္၊ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးအဆင့္တို႔သို႔ တက္လွမ္းရသည္ မဟုတ္ေလာ။ စာေရးသူသည္လည္း တကၠသိုလ္ေလာကတြင္ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္ေသာ နည္းျပဆရာဘ၀မွ စတင္ခဲ့ရေပသည္။ ယင္းသို႔ နည္းျပဆရာဘ၀မွ စတင္ေသာ္လည္း ဤပထမေျခလွမ္းသည္ပင္ “ပါေမာကၡ”ဘ၀သို႔ ဦးတည္ပို႔ေဆာင္ေပးလိမ့္မည္ဟူေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ ရွိရမည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းယံုၾကည္ခ်က္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္သြားရန္လည္း ကံ၊ ဥာဏ္၊ ၀ီရိယ၊ ဇြဲ၊ လံု႔လတို႔ ရွိရမည္ျဖစ္၏။ “နည္းျပဆရာ” ဘ၀မွ စတင္၍ “နည္းျပဆရာ” အျဖစ္ပင္ နိဂံုးခ်ဳပ္လိမ့္မည္ဟူေသာ အညံ့ခံ အ႐ႈံးေပး စိတ္မ်ဳိး လံုး၀ မရွိသင့္ေပ။ ထိုသို႔ေသာ အညံ့ခံ အ႐ႈံးေပးစိတ္မ်ဳိးျဖင့္ ပထမေျခလွမ္းကို စတင္ခဲ့ ပါမူ ေနာက္ဆံုးတြင္ တကယ္ပင္ အ႐ႈံးႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရတတ္ေၾကာင္း သတိမူသင့္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ လူငယ္တိုင္းသည္ ပထမေျခလွမ္းအတြက္ အားငယ္စိတ္ပ်က္ျခင္း လံုး၀မရွိသင့္ေပ။ စာေရးဘ၀ျဖင့္ စခဲ့ေသာ ပထမေျခလွမ္းသည္ “ညႊန္ၾကားေရးမွဴး” ဘ၀သို႔လည္းေကာင္း၊ မူလတန္း ဆရာဘ၀မွ စခဲ့ေသာ ပထမေျခလွမ္းသည္ “အထက္တန္းေက်ာင္းအုပ္” ဘ၀သို႔လည္းေကာင္း၊ လက္ေထာက္ၿမိဳ႕ပိုင္ဘ၀မွ စခဲ့ေသာ ပထမေျခလွမ္းသည္ “တိုင္းမင္းႀကီး” ဘ၀သို႔လည္းေကာင္း၊ နည္းျပဆရာဘ၀မွ စခဲ့ေသာ ပထမေျခလွမ္းသည္ “ပါေမာကၡ” ဘ၀သို႔လည္းေကာင္း၊ တပ္သားဘ၀မွ စခဲ့ေသာ ပထမေျခလွမ္းသည္ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး” ဘ၀သို႔ လည္းေကာင္း ပို႔ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ လက္ေတြ႔မ်က္ျမင္ သာဓကမ်ားကို ေထာက္႐ႈ၍ မိမိတြင္ရွိေနေသာ၊ စိတ္ပညာရွင္တို႔က စြမ္းအင္ပုန္း (Potential)ဟုေခၚေသာ စိတ္အင္အားဟူသမွ်ကို အသံုးခ် ႀကိဳးပမ္းၾကရန္ လူငယ္အေပါင္းအား တိုက္တြန္းလိုပါသည္။
…ဆရာႀကီး ေဒါက္တာေက်ာ္စိန္၏ “လူငယ္လမ္းညႊန္” မွ ေဖာ္ၿပပါသည္..
No comments:
Post a Comment