အ၀လြန္ျခင္းဟာ ယေန႕ကမာၻေပၚမွာ လူ႕အသက္အႏၱရယ္ကို ျခိမ္းေျခာက္လာတဲ့ ေရာဂါသဖြယ္ အေနအထားတစ္ခုျဖစ္ေနပါတယ္။ နည္းပညာမ်ား တိုးတက္လာျခင္းနဲ႕ ဇိမ္ခံပစၥည္းအသံုးအေဆာင္မ်ား မ်ားျပားလာျခင္း ၊ လူေနမႈ ပံုစံမ်ား ေျပာင္းလဲလာျခင္းေၾကာင့္ အ၀လြန္ျခင္းေ၀ဒနာ ခံစားေနရတဲ့သူေတြ တျဖည္းျဖည္း မ်ားသထက္မ်ားလာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ဗ်ာ.. ဒီအ၀လြန္ျခင္းက လူခ်မ္းသာေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါတစ္ခုပါ။ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏို္င္ငံေတြမွာလည္း လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားခံစားေနရတဲ ့ က်န္းမာေရး ျပႆနာတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေကာင္းျပီ၊ အ၀လြန္ျခင္းဆိုတာ ဘာလဲ .. ကၽြန္ေတာ္တို ့စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။ အ၀လြန္ျခင္းဆိုတာ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္မွာ သာမန္ထက္ပိုျပီး အဆီေတြ လြန္ကဲေနျခင္းပဲေပါ့။ အ၀လြန္ျခင္း ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကုိ ေနာက္ထားဦး၊ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ပံုမွန္အေျခအေနကုိ အနည္းငယ္ ေျပာၾကရေအာင္…..ကၽြန္ေတာ္တို ့ခႏၶာကိုယ္မွာ စားလိုက္တဲ ့အစာအာဟာရေတြကေနတဆင့္ စြမ္းအင္ (Energy) ရရွိပါတယ္။ အဲဒီစြမ္းအင္ကို နိစၥဓူ၀ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈေတြအတြက္ ျပန္လည္အသံုးခ်ရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ Energy output ေပါ့။ အဲဒီလို ကၽြန္ေတာ္တို႕ စားလိုက္တဲ ့ အာဟာရနဲ႕ ျပန္လည္ အသံုးခ်လိုက္မႈေတြက အရမ္းမကြာျခားေနဘူးဆိုရင္ ဘာျပႆနာမွ ျဖစ္မလာႏိုင္ပါဘူး။ အကယ္၍မ်ား ကၽြန္ေတာ္တို႕စားလိုက္တာက နည္းျပီး ျပန္လည္ အသံုးခ်လိုက္တာက မ်ားေနမယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို ့ဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ပိန္လာမယ္။ စားလိုက္တာက မ်ားျပီး ျပန္လည္အသံုးခ်တာက နည္းေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ၀လာမယ္ဆုိတာ ျငင္းစရာမရွိပါဘူး။ ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို ့စားလိုက္တဲ ့အာဟာရဓါတ္ေတြထဲက ပုိေနတဲ ့ ဂလူးကုိ႕စ္ေတြကို အသဲ၊ ၾကြက္သားနဲ႕ အဆီတစ္ရႈးေတြမွာ သိမ္းဆည္းထားပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္မွာ ဂလူးကုိ႕စ္ဓါတ္ နည္းေနတဲ ့အခ်ိန္က်ရင္ အဲဒီသိမ္းထားတဲ ့အရာေတြကုိ ျပန္လည္ ထုတ္ေပးပါတယ္။ တကယ္လို ့ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ အစာေတြအမ်ားၾကီးစားမယ္( အထူးသျဖင့္ အဆီေတြေပါ့ေနာ္)၊ ေနာက္ျပီး ခႏၶာကိုယ္ကလည္း လႈပ္လႈပ္ရွားရွားမလုပ္၊ စြမ္းအင္ေတြကို ျပန္လည္အသံုးမျပဳဘူးဆိုရင္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ အဆီတစ္ရႈးေတြစုလာမယ္။ ၾကာလာေတာ့ သာမန္ရွိသင့္တာထက္ ပိုျပီး ၀လာမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါက သာမန္ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေျပာျပတာပါ။ အမ်ားၾကီးမစားေပမယ့္လညး္ ၀ေနတဲ့သူေတြရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာကုိ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရွင္းျပပါ့မယ္။
သင့္ကုိယ္သင္ ဘယ္လိအေျခအေနမွာ အ၀လြန္တယ္လို ့ ယူဆမလဲ…။ ကုိယ္အေလးခ်ိန္မ်ားေနတာ တစ္ခုထဲနဲ႕ မိမိကုိယ္ကုိ ၀လြန္းေနပါတယ္လို႕ ေလွနံဓါးထစ္ေျပာလို ့မရေသးပါဘူး။ ကုိယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ရယ္ အရပ္အေမာင္းရယ္ အကုန္စုေပါင္းတြက္ခ်က္ရပါေသးတယ္။ အ၀လြန္ျခင္းကို တိုင္းတာမယ့္နည္းလမ္းေတြ ရွိေနေပမယ့္ စံထားရမယ့္ နည္းလမ္းတစ္ခုကေတာ့ BMI ပါ။ BMI ဆိုတာ Body Mass Index ရဲ႕ အတိုေကာက္ေခၚေ၀ၚတဲ့စာလံုးျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႕တိုင္ လက္ခံသံုးစြဲေနတဲ ့ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။
BMI= weight/ height2
ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ကုိယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္( ကီလိုဂရမ္)ကို မူတည္ျပီး အေလးခ်ိန္( မီတာ) ၂ထပ္နဲ႕ စားမယ္ဆိုရင္ BMI အေျဖထြက္ပါတယ္။မီတာ ၂ထပ္ဆိုတာကေတာ့ ဥပမာ သင့္ရဲ႕ အရပ္က ၂မီတာ ရွိရင္ ၂ရဲ႕ ၂ထပ္ဆိုေတာ့ ၄ ေပ့ါဗ်ာ။ ဒါကေတာ့ မသိတဲ့သူမ်ားအတြက္သာ မွားမွာစိုးလို႕ တမင္ရွင္းျပေပးတာပါ။ ျမန္မာေတြအေနနဲ႕ေတာ့ ကီလိုဂရမ္အစား အေလးခ်ိန္ေပါင္ကိုပဲ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ အရပ္ကိုလည္း ေပ လက္မနဲ႕ ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ယူနစ္ေျပာင္းျပီး တြက္ခ်က္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေအာက္က နည္းအတုိင္းေျပာင္းလဲႏိုင္ပါတယ္။
တစ္ကီလိုဂရမ္= ၂.၂ေပါင္
တစ္မီတာ= ၃၉.၃၇ လက္မ
ထြက္ေပၚလာတဲ ့အေျဖကို ၾကည့္ျပီး မိမိကုိယ္ကို ပံုမွန္ အေလးခ်ိန္အတြင္း၀င္ရဲ႕လား၊ ပိုမွန္ေအာက္လား ၊ ပံုမွန္အထက္လားဆိုတာကုိ သိႏိုင္ပါတယ္။
၁၈.၅ ေအာက္= သာမန္ေအာက္ ပိန္ေနသည္။
၁၈.၅မွ ၂၄.၉အတြင္း= ရွိသင့္ေသာ အေလးခ်ိန္အတြင္းရွိသည္။
၂၅ မွ ၂၉.၉= အနည္းငယ္ ၀ေနသည္။
၃၀မွ ၄၀ အတြင္း= အ၀လြန္ေသာအဆင့္တြင္ရွိသည္။
၄၀အထက္= ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးကို ၀လြန္းေနပါသည္။
အထက္ပါအေျခအေနအရ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ ဘယ္အတိုင္းအတာအတြင္း ေရာက္ေနတယ္ဆိုတာ တြက္ခ်က္လို႕ရပါတယ္။ BMI ၃၀ အထက္ဆိုရင္ေတာ့ သင္ဟာ အ၀လြန္ေ၀ဒနာ ခံစားေနရျပီျဖစ္ပါတယ္။
သာမန္အားျဖင့္ အမ်ိဳးသားေတြမွာ ခႏၶာကုိယ္ရွိ အဆီပမာဏဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ ၁၅ ကေန ၂၀ ရာခို္င္ႏႈန္းၾကားျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၂၅ ကေန ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းၾကားရွိတတ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္မွာ အဆီ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ပွ်မ္းမွ်တြက္ခ်က္ၾကည့္ရေအာင္…..
body fat percentage = 1.2(BMI) + 0.23(age) - 10.8(sex) - 5.4
အဆီပမာဏကုိ တြက္မယ္ဆိုရင္ အထက္ပါ Deurenberg equation အတိုင္း တြက္ႏိုင္ပါတယ္။ BMI ေနရာမွာ သင့္ရဲ႕ BMI ကို ထည့္ရပါမယ္၊ အသက္(age)ေနရာမွာေတာ့ သင့္ရဲ႕ယခုလက္ရွိေရာက္ေနတဲ့အသက္ေပါ့၊ sex ေနရာမွာေတာ့ သင္ဟာ အမိ်ဳးသားျဖစ္ရင္ ၁ ကုိ အစားထိုးရမွာျဖစ္ျပီး အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ရင္ေတာ့ ၀ (သုည)ကုိ အစားထိုးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီညီမွ်ျခင္းက အျပည့္အ၀ မွန္တယ္လို ့ေတာ့ ေျပာမရပါဘူးတဲ့။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ၾကြက္သားအေလးခ်ိန္ပမာဏက တစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦး မတူညီႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြေၾကာင့္ အနည္းငယ္ေတာ့ လြဲေကာင္းလြဲႏုိင္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။
ထြက္လာတဲ့အေျဖေပၚမူတည္ျပီး သင္ဟာ အ၀လြန္ေနျခင္း ရွိမရွိ ေျပာလို ့ရႏိုင္ပါတယ္။ အေျဖရလဒ္က အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း အထက္ဆိုရင္ အ၀လြန္ေနျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ၃၃ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္ဆိုရင္ အ၀လြန္ေနပါတယ္။
ဒီတခါ ဘယ္လိုလူေတြမွာ အ၀လြန္ျခင္းျဖစ္မလဲ၊ ဘာေတြေၾကာင့္ အ၀လြန္ျခင္း ျဖစ္မလဲ .. အေျဖထုတ္ၾကည့္ရေအာင္........
(၁) အသက္
ပထမ တစ္ခ်က္ကေတ့ာ အသက္ပါပဲ။ အသက္ၾကီးလာေလေလ ၀လာဖို ့အတြက္ အခြင့္အလမ္း မ်ားေလပါပဲ.၊အသက္ၾကီးလာေတာ့ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ဇီ၀ျဖစ္ပ်က္မႈေတြက ေႏွးေကြးလာမယ္။ ခႏၶာကုိယ္က ကယ္လိုရီ လိုအပ္တဲ ့ ပမာဏကလည္း ေလ်ာ့နည္းလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ အစားအေသာက္ ပိုမစားေပမယ့္လည္း အသက္ၾကီးလာရင္ ၀လာႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြထက္ ပိုျပီး ၀လာႏုိင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ အမ်ိဳသားေတြမွာ ကယ္လိုရီေလာင္ကၽြမ္းမႈဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ပိုေနလို႕ပါ။ ဒ့ါအျပင္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေသြးဆံုးျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ခႏၶာကုိယ္ ဇီ၀ျဖစ္ပ်က္မႈ ႏႈန္းဟာ က်ဆင္းလာပါတယ္။ ဒိအတြက္လည္း ေသြးဆံုးျပီးေနာက္ပိုင္းအရြယ္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ပိုမို၀လာႏုိင္ပါတယ္။
(၂) မ်ိဳးရိုးဗီဇ
ဒုတိယတခ်က္ကေတာ့ မ်ိဳးရိုးလိုက္တာပါပဲ။ မိဘဟာ အရမ္း၀ေနတယ္ဆိုရင္ သားသမီးေတြ မွာလည္း ၀လာႏိုင္ပါတယ္။သင့္ရဲ႕ မ်ိဳးရိုးဗီဇ(genes) ဟာ သင့္ခႏၶာကိုယ္မွာ အဆီဘယ္ေလာက္ သိမ္းဆည္းထားႏိုင္တယ္၊ ဘယ္ေလာက္သယ္ေဆာင္ထားႏိုင္တယ္ဆိုတာ သက္ေရာက္မႈ ရွိေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မိဘရဲ႕ စရိုက္လကၡဏာေတြဟာလည္း သားသမီးအေပၚ ကူးစက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ပံုမွန္ထက္မ်ားမ်ားပိုစားျပီး ေလ့က်င့္ခန္းလႈပ္ရွားမႈ မရွိတဲ ့အ၀လြန္မိဘေတြရဲ႕ သားသမီးေတြဟာ ၎တို႕ကိုယ္တုိင္မွာလည္း အဲဒီစရိုက္ေတြေၾကာင့္ အ၀လြန္ျခင္း ျဖစ္ေပၚဖို ့ အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ားေနပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ က်န္းမာမွ်တေအာင္စားသံုးျပီး ေလ့က်င့္ခန္း လိုက္စားမႈရွိတဲ ့မိဘေတြရဲ႕ သားသမီးေတြမွာေတာ့ အ၀လြန္ျခင္း ျဖစ္ေပၚဖို ့ခဲယဥ္းေနႏိုင္ပါတယ္။
(၃) ကုိယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ မရွိျခင္း
ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းအရ တီဗီြ၊ ဗီြဒီယို၊ ကြန္ပ်ဴတာ ေတြက အပန္းေျပ ေဖ်ာ္ေျဖမႈ တစ္ခုလိုပဲ ေနရာယူလာပါတယ္။ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား သြားလာျခင္းမရွိဘဲ တီဗီ ကြန္ပ်ဴတာ ၊ ဂိမ္းစက္ေတြ ေရွ႕မွာ အခ်ိန္မ်ားမ်ားထိုင္ေနမယ္ ဆိုရင္လည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ ့ ၀လာႏိုင္ပါတယ္။ ခ်မ္းသာတဲ ့ႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ေနထိုင္ျခင္းမရွိလို႕ အ၀လြန္ျခင္း ေ၀ဒနာ ခံစားလာရတာက ျပႆနာတစ္ရပ္လိုျဖစ္ေနပါတယ္။ အနီးအနား သြားလာႏုိ္င္ဖို ့အတြက္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား အသံုးျပဳျခင္း၊ အ၀တ္ေလွ်ာ္စက္၊ ပန္းကန္ေဆးစက္ စတဲ ့ပစၥည္းေတြတီထြင္လာႏုိင္ျခင္းနဲ ့ online shopping စနစ္ေပၚေပါက္လာျခင္းတို ့ကလည္း အ၀လြန္ျခင္းကို စိန္ေခၚေနဦးမယ့္ အရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
(၄)အိပ္ေရးပ်က္ခံျခင္း
ကေလးမ်ားနဲ႕ လူၾကီးေတြကို သုေသတန ေလ့လာၾကည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ ပံုမွန္ အိပ္စက္ခ်ိန္မရွိျခင္းဟာ အ၀လြန္ျခင္းနဲ႕ ဆက္စပ္ေနတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ပံုမွန္လူသားေတြအေနနဲ႕ ညဘက္အိပ္စက္ေနခ်ိန္မွာ Ghrelin နဲ႕ Leptin ဆုိတဲ ့ေဟာ္မုန္း ၂မ်ိဳးထြက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္မွာ Ghrelin ကုိ အဓိကအားျဖင့္ အစာအိမ္နဲ႕ မုန္႕ခ်ိဳအိတ္(pancreas)မွ ထုတ္လုပ္ျပီး ဒီေဟာ္မုန္းဟာ ဗိုက္ဆာေစတတ္တဲ့ ေဟာ္မုန္းျဖစ္ပါတယ္။ Leptin ေဟာ္မုန္းကုိေတာ့ အဆီတစ္ရႈးေတြကေန ထုတ္လုပ္ျပီး သူကေတာ့ Ghrelin နဲ႕ ဆန္က်င့္ဘက္ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္မႈကုိ ဖိႏွိပ္တဲ ့၊ ဗိုက္မဆာေစတဲ့ ေဟာ္မုန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဟာ္မုန္း ၂မ်ိဳးရဲ႕ အခ်ိဳးက်မႈဟာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းထားႏိုင္မႈေပၚ သက္ေရာက္ေနပါတယ္။ ေန႕စဥ္ အနည္းဆံုး ၆နာရီမွ ၈နာရီထိ အိပ္စက္မယ္ဆိုရင္ ဒီေဟာ္မုန္း ၂ခုရဲ႕ ပမာဏဟာ မွ်တေနပါတယ္။ အကယ္၍ သင္ဟာအျမဲလိုလို အခ်ိန္မွန္ မအိပ္စက္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒီေဟာ္မုန္း ၂ခုဟာ ပံုမွန္ မလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး၊
Ghrelin ပမာဏဟာ မ်ားလာျပီး Leptin ပမာဏဟာ မ်ားလာတဲ့အတြက္ သင္ဟာ သာမန္ထက္ပိုစားျပီး အ၀လြန္ျခင္း ေ၀ဒနာ ခံစားလာႏိုင္ပါတယ္။ တေန႕လွ်င္ ငါးနာရီပဲ အိပ္တဲ့သူဟာ တေန႕လွ်င္ ၇ နာရီမွ ၈နာရီအတြင္း အိပ္စက္တဲ့သူထက္ ပိုမို ၀လာႏုိင္ဖို ့ အလားအလာရွိႏိုင္တယ္လို႕လည္း ဆိုပါတယ္။
(၅)ေရာဂါႏွင့္ေဆး၀ါးမ်ား
သိုင္းရြက္ေဟာ္မုန္း ေလ်ာ့နည္းသည့္ေရာဂါ(hypothyodrism)၊ စိတ္က်ေရာဂါ၊ အင္ဆူလင္ အလံုးျဖစ္ေပၚျခင္း(insulinoma)၊
စတီးရြိဳက္ေဟာ္မုန္း မ်ားေနသည့္ ကူးရွင္းေရာဂါစု(Cushing syndrome) ၊ မမ်ိဳးဥအိမ္တြင္ အိတ္မ်ားျဖစ္ေပၚေနတဲ ့ေရာဂါစု(Polycystic ovary syndrome) အစရွိတဲ ့ေရာဂါေတြ ေၾကာင့္လည္း အ၀လြန္ေ၀ဒနာ ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ေဆး၀ါးေတြအေနနဲ႕ စတီးရိြဳက္ပါေသာ ေဆး၀ါးမ်ား၊ စိတ္က်ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆးမ်ားနဲ႕ သေႏၶတားေဆးမ်ားဟာ အ၀လြန္ျခင္းကုိ ျဖစ္ေပၚေစႏုိင္ပါတယ္။
အျခားေသာ အခ်က္ေတြအေနနဲ႕ကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ျပီးတဲ ့ေနာက္ ကုိယ္အေလးခ်ိန္တက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ကုိယ္၀န္တစ္ခါေဆာင္ျပီးတိုင္း အေလးခ်ိန္ ၄ေပါင္မွ ၆ ေပါင္ခန္ ႕ တက္လာႏိုင္တယ္လုိ ့ဆိုထားပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြမွာလည္း ေဆးလိပ္ျဖတ္လိုက္တဲ့အခါ ခႏၶာကုိယ္ အေလးခ်ိန္ အနည္းငယ္တက္လာတတ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ ေဆးလိပ္ျဖတ္လုိက္တဲ့အခါ စားလိုက္တဲ ့အစာအာဟာရေတြက ပိုမို အရသာရွိေစတတ္လို ့ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္အေနနဲ ့ကေတာ့ ေဆးလိပ္မွာ ပါ၀င္တဲ ့နီကိုတင္း ဟာ ခႏၶာကုိယ္မွာ ကယ္လိုရီေလာင္ကၽြမ္းမႈကို အားေပးပါတယ္။ ေဆးလိပ္ျဖတ္လိုက္တဲ့အတြက္ ကယ္လိုရီေလာင္ကၽြမ္းမႈ ပမာဏ ေလ်ာ့နည္းျပီးအေလးခ်ိန္ တက္လာေစျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္လုိ႕လည္း ေဆးလိပ္ျဖတ္လို႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္အနည္းငယ္ တက္လာျခင္းထက္ ေဆးလိပ္ေသာက္လို ့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ ့ေရာဂါေတြက ပိုမို ဆိုး၀ါးေစႏိုင္တဲ့အတြက္ ေဆးလိပ္ကိုေတာ့ ျဖတ္သင့္လွပါတယ္။
အ၀လြန္ျခင္း ျဖစ္ေစတဲ ့အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိသလို အ၀လြန္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာမယ့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြကလည္း တပံုတပင္ၾကီးပါ။ အ၀လြန္ျခင္းက ေရာဂါတစ္ခုမဟုတ္ေပမယ့္ သူကုိယ္တိုင္ကေတာ့ ေရာဂါေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာကုိ ဖိတ္ေခၚလွ်က္ရွိပါတယ္။ သူ႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ ့ေရာဂါေတြက လူ႕အသက္ကိုေတာင္ ရန္ရွာေစႏိုင္တဲ ့ေရာဂါေတြပါ။
အ၀လြန္လာရင္ ေသြးေၾကာထဲမွာ အဆီေတြစုလာမယ္၊ တျဖည္းျဖည္းနဲ ့ၾကာလာေတာ့ မေကာင္းတဲ ့အဆီေတြက လူကုိဥပါဒ္ေပးေတာ့တာပါပဲ။ ႏွလံုးေသြးေၾကာထဲမွာ အဆီေတြစုေနေတာ့ ႏွလံုးကို ေအာက္ဆီဂ်င္ အာဟာရ ေထာက္ပံ့တာေတြနည္းသြားမယ္၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းတဲ ့ ေရာဂါေတြ ခံစားလာရမယ္။ အလိုလိုေနရင္းေမာလာမယ္။ ေန႕စဥ္လုပ္ေဆာင္ေနၾကအလုပ္ေတြလည္း မလုပ္ႏိုင္ျဖစ္လာမယ္။ အခန္႕မသင့္ရင္ အသက္အႏၱရယ္ကုိေတာင္ ထိခိုက္လာေစႏိုင္ပါတယ္။
ေသြးေၾကာမွာ အဆီေတြပိတ္ေနေတာ့လည္း ေသြးေပါင္တက္လာမယ္၊ ေသြးတိုးေရာဂါ ခံစားရတတ္တယ္။ စမ္းေခ်ာင္းတစ္ခုလိုပါပဲ၊ ပံုမွန္ ေရပမာဏႏႈန္းထားနဲ ့ စီးေနတဲ ့ေခ်ာင္းတစ္ခုမွာ အမိႈက္သရိုက္ေတြ ပိတ္စို႕သြားရင္ ေရစီးျမန္လာသလိုပဲ ေသြးေၾကာထဲမွာလည္း အဆီေတြပိတ္စို႕လာေတာ့ ေသြးဖိအားက အလိုလိုအေလ်ာက္တက္လာေတာ့တာေပ့ါ။ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္လာရင္ ႏွလံုးေရာဂါတင္မကပါဘူး၊ ေက်ာက္ကပ္ ဦးေႏွာက္ စတဲ ့ အစိတ္အပုိင္းေတြကုိ မီးခိုးၾကြက္ေလွ်ာက္ ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။
အ၀လြန္တဲ့သူေတြဟာ ေလျဖတ္ဖို ့လည္း အလားအလာမ်ားပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ကို ေထာက္ပံ့တဲ ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြထဲမွာ အဆီေတြပိတ္သြားရင္ အဲဒီေသြးေၾကာေထာက္ပံ့ေနတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပုိင္းက အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီအခါမွာ ခႏၶာကုိယ္ ေအာက္ပိုင္းေသျခင္း၊ ကုိယ္တပုိင္းေသျခင္း အစရွိတဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာေတြ ၀င္လာႏိုင္ပါတယ္။
၀မ္းဗိုက္အဆီအရမ္းမ်ားလြန္းေနတဲ ့သူေတြဟာ အမ်ိဳးအစား(၂) ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ခံစားရဖို ့လည္း အလားအလာရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးအစား(၂)ဆီးခ်ိဳ ဆိုတာကေတာ့ ကုိယ္ခႏၶာမွာ အင္ဆူလင္တံု႕ျပန္မႈမရွိတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုပါ။ ဒီဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္စုစုေပါင္းရဲ႕ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က အ၀လြန္ျခင္း ခံစားေနရတဲ့ သူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အရမ္း၀ေနတဲ ့လူေတြမွာ အဆုတ္နဲ့ဆိုင္တဲ့ျပႆနာေတြလည္း ခံစားတတ္ရပါတယ္။ သာမန္လူ ေတြထက္ ခႏၶာကုိယ္မ်က္ႏွာျပင္ ဧရိယာ ပိုမ်ားတဲ ့အတြက္ ၎တို႕မွာ အသက္ရႈရတာ ပိုမို ခက္ခဲပါတယ္။ ညအိပ္ေပ်ာ္ေနခ်ိန္မွာလည္း အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ အသက္ရႈရပ္ျခင္းေ၀ဒနာ (sleep apnea) ကုိလည္း ခံစားရေလ့ရွိပါတယ္။
အ၀လြန္တဲ ့သူေတြဟာ သည္းေျခေက်ာက္တည္တဲ ့ေရာဂါခံစားရဖို႕လည္း အခြင့္အလမ္းမ်ားပါတယ္။ အ၀လြန္တဲ့သူေတြမွာဆိုရင္ သည္းေျခရည္ထဲကို ကုိလက္စထေရာစစ္ထုတ္လိုက္တဲ ့ပမာဏဟာ သာမန္လူေတြမွာထက္ပိုမ်ားေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႕ သည္းေျခရည္ဟာ ပ်စ္လာျပီး အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ ့အမွ် သည္းေျခေက်ာက္တည္လာႏုိင္ပါတယ္။ သည္းေျခေက်ာက္အမ်ိဳးအစား အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေပမယ့္ အ၀လြန္တဲ့သူ ေတြမွာေတာ့ ကုိလက္စထေရာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္က အျဖစ္အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။
အ၀လြန္ျခင္းဟာ ကင္ဆာေ၀ဒနာေတြနဲ႕လည္း ဆက္စပ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြမွာ အစာေရမ်ိဳျပြန္ကင္ဆာ၊ အူမၾကီးကင္ဆာ၊ အသည္းကင္ဆာႏွင့္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာမ်ား ခံစားရႏိုင္္ျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ ရင္သားကင္ဆာ၊ သည္းေျခအိတ္ကင္ဆာ၊ သားအိမ္ကင္ဆာ၊ မမ်ိဳးဥကင္ဆာ အစာရွိတာေတြ ျဖစ္ေပၚခံစားလာရႏိုင္ပါတယ္။
အထက္ပါေရာဂါေတြအျပင္ တျခားျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ ့ ေရာဂါေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အ၀လြန္လူေတြဟာ မ်ိဳးပြါးျခင္းဆိုင္ရာ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈမ်ားလည္း ရွိေနႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြမွာဆိုရင္ က်ားေဟာ္မုန္းျဖစ္တဲ့ တက္ၾထိဳစထရုန္း ပမာဏနည္းသြားႏုိင္ျပီး သားသမီးရဖို႕ အခြင့္အေရးနည္းသြားပါမယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာဆုိရင္လည္း မမ်ိဳးဥ မေၾကြျခင္း၊ ရာသီေသြးမမွန္ျခင္း အစရွိတဲ့ မ်ိဳးပြါးျခင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အ၀လြန္သူေတြဟာ ခႏၶာကုိယ္အေလးခ်ိန္ပုိမို ထမ္းေဆာင္ေနရတဲ့အတြက္ အဆစ္အျမစ္ေတြမွာလည္း ထိခိုက္ေရာဂါရႏိုင္ပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ အဆစ္အျမစ္ေရာင္တဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ပါတယ္။
လူတစ္ေယာက္ဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ ့၀သထက္၀လာျပီဆိုရင္ အေလးခ်ိန္ျပန္ခ်ဖို႕ ခက္ခဲလွပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ မ၀မွီကတည္းက အေလးခ်ိန္ကုိ ေသခ်ာထိန္းထားဖို႕လိုပါတယ္။ မိမိမ်ိဳးရိုးထဲမွာ အ၀လြန္တဲ့ မ်ိဳးရိုးရာဇ၀င္ရွိမယ္ဆိုရင္ ပိုမုိဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။ အ၀လြန္ေ၀ဒနာခံစားေနရျပီဆိုရင္ သာမန္ထက္ပိုျပီး လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေပးပါ။ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ စက္ဘီးစီးျခင္း၊ ေရကူးျခင္း အစရွိတဲ့ ကုိယ္ကာယေလ့က်င့္ခန္းေတြကုိ မိမိတတ္ႏိုင္သေလာက္ကစျပီး တျဖည္းျဖည္းခ်င္းတိုးလုပ္ေပးပါ။ မိမိတုိ႕စားတဲ့အစာထဲမွာ အဆီပမာဏေလွ်ာ့ခ်စားသံုးပါ။ ထမင္းဟင္းအဆီအသားထက္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ သစ္သီး၀လံမ်ားကို ျဖည့္စြက္စားေပးပါ။ အဆီမ်ားတဲ့ အစားအစာေတြ ျဖစ္တဲ့ အမဲသား၊ ၀က္သား၊ ေျမပဲ၊ ေကြကာ၊ ေထာပတ္၊ ေခ်ာကလက္၊ သစ္ၾကားသီး၊ သီဟုိဠ္ေစ့၊ ဟမ္ဘာဂါ၊ ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး အစရွိတာေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ပါ။ အစိမ္းေရာင္ရွိ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ အသီးအရြက္မ်ားကုိ ပုိမိုစားေပးပါ။ ပန္းသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီ အစရွိတဲ့ သစ္သီးေတြကလည္း ကယ္လိုရီပါ၀င္မႈ နည္းပါးတဲ ့ အစားအစာေတြျဖစ္ပါတယ္။
အဓိကအခ်က္ကေတာ့ ခႏၶာကုိယ္က ေန႕စဥ္လႈပ္ရွား အသံုးျပဳလိုက္တဲ ့စြမ္းအင္(energy)ဟာ ေန႕စဥ္စားလုိက္တဲ့ အာဟာရကယ္လုိရီထက္ ပုိမ်ားေနဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀င္တဲ့ပမာဏထက္ ထြက္တဲ ့ပမာဏ ပုိမ်ားေနဖို႕လိုပါတယ္။ အ၀လြန္ျခင္းအတြက္ ေဆး၀ါးေတြရွိေပမယ့္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြအရ ေရရွည္ေသာက္သံုးဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ Amphetamines ၊ Sibutramine အစရွိတဲ့ေဆး၀ါးေတြဟာ အစာစားခ်င္စိတ္ကို ဖိႏွိပ္ေပးထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဦးေႏွာက္အာရံုေၾကာအဖြဲ႕အစည္းကို ပိုမိုလံႈ႕ေဆာ္တဲ ့အတြက္ ဂဏာမျငိမ္ျဖစ္ျခင္း၊ ေသြးဖိအားတက္ျခင္း အစရွိတဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြပါ ခံစားရ တတ္ပါတယ္။ Orlistat ဆိုတဲ ့ေဆးကေတာ့ အစာလမ္းေၾကာင္းမွာ အဆီျဖိဳခြဲစုပ္ယူျခင္းကို တားျမစ္တဲ ့ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးကေတာ့ အဆီမွာေပ်ာ္၀င္ႏိုင္တဲ့ ဗီတာမင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဗီတာမင္ ေအ၊ဒီ၊အီး၊ေက စတဲ ့ဗီတာမင္ပမာဏ ေသြးထဲမွာ က်ဆင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးေတြကုိ သူ ့အခ်ိန္အဆႏွင့္သူ မေသာက္သံုးဘူးဆုိရင္ လူကုိ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာ၀န္နဲ ့ျပသျပီးမွ ေသာက္သံုးသင့္ပါတယ္။ အေရးၾကီးဆံုးအခ်က္ကေတာ့ အ၀မလြန္ခင္မွာ ေန႕စဥ္အာဟာရ မွ်တမႈရွိေအာင္ ခ်င့္ခ်ိန္စားသံုးပါ။ ၀လာျပီဆိုရင္လည္း သာမန္အခ်ိန္ထက္ အားကစားေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ပုိ၍ လုပ္ေပးပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေဆာင္ျခင္းက အ၀လြန္ျခင္းအတြက္ အေရးအၾကီးဆံုး ကုသမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကုိ အဓိကထား ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ အားလံုးပဲ က်န္းမာေသာ ခႏၶာကုိယ္ကို ပုိင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ေအာင္ေအာင္ ( 20th Jan, 2011)
Posted by ပုထုစဥ္ on February 22, 2011 at 10:30am
No comments:
Post a Comment